نام پژوهشگر: مینا صدری

تأثیر عوامل فرهنگی بر تحول مکتب نگارگری هرات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  مینا صدری   یعقوب آژند

کمال و تکوین نگارگری، همواره در تحول و تطور شکل گرفته است. این تحول در دوره های مختلف به ویژه در دور? مورد مطالعه یعنی دور? تیموریان نمود بارزی یافت. این تحول به واسطه عوامل متعددی چون عامل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی رخ نموده است. مهمترین سوال مطرح شده این بود که، کدام یک از این عوامل در تحول مکتب هرات اهمیت بیشتری داشته است؟ با بررسی اسناد تاریخی این فرضیه قوت گرفت که مهم ترین عامل در دور? تیموریان، فرهنگ بوده و عوامل دیگر تحت تأثیر این عامل در تحول نگارگری مکتب هرات اهمیت داشته است. لذا این رساله، اسناد تاریخی موجود را که در همان زمان مکتوب شده، برای یافتن متغیرهای تأثیرگذار فرهنگی در تحول مکتب هرات، مورد مطالعه قرار داده است. واژه هایی چون "تحول"، "تاریخ"، "دین" و "فرهنگ" نقش مهمی در این رساله داشت، به همین دلیل به طور مختصر به آن ها پرداخته شده است. نوع حکومت و جهت گیری فرهنگی آن تحت تأثیر اندیشمندان و نخبگان هنری، و ایجاد کتابخانه و کارگاه های هنری، ارتباطات داخلی و خارجی، حمایت از نگارگری، به عنوان متغیر ها و عوامل مهم در گسترش هنر نگارگری مکتب هرات، بررسی شده است. عواملی چون آموزه های دینی، زبان و ادبیات و هنر کتاب آرایی، به عنوان دلایل جهت گیری فرهنگی حکومت، مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین چگونگی اثر گذاری این متغیرها در جهت گیری محتوایی مکتب هرات به همراه عواملی چون شیوه آموزش، ویژگی های اجتماعی و اقتصادی، کتاب ها و هنرمندانی که از کارگاه های تبریز، شیراز و بغداد به هرات منتقل شدند، اشاره شده است. این تحقیق با روش تاریخی تحلیلی و تجزیه و تحلیل موضوعات و عوامل تأثیرگذار، با ماهیت کیفی انجام پذیرفته است و منابع اصلی آن کتب تاریخی قرن نهم هجری قمری بوده و با تحلیل محتوایی و توصیف اسناد موجود، نتیجه گیری تحقیق به دست آمده است.