تحلیل پوششی داده ها، یک روش برنامه ریزی ریاضی است که برای ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم گیری ،با فعالیت های متشابه با چندین ورودی و خروجی استفاده می شود. در صورتیکه در بین ورودی ها و خروجی های واحدهای تصمیم گیری ، ورودی یا خروجی نا مطلوب وجود داشته باشد ، بایستی میزان این ورودی ها یا خروجی ها به ترتیب افزایش و کاهش یابند. مشهور ترین مدل های تحلیل پوششی داده ها عبارتند از : ccr ( چارنز ، کوپر، رودز) ، bcc( بنکر ، چارنز ، کوپر) ، مدل جمعی یا افزایشی (چارنز و همکاران 1985) و .... که همه ی این مدل ها برای ورودی ها و خروجی های مطلوب فرمول بندی شدند. برای حالتی که ورودی ها و خروجی ها نامطلوب باشند هم، در علم تحلیل پوششی داده ها بحث می شود که این مطالعات به صورت پراکنده بوده و به بعضی از کاربردهای خاص محدود می شوند. در زیر توضیح اجمالی از روند کار پایان نامه ارائه می دهیم : از آنجا که تحلیل کارایی واحدهای اقتصادی از مهمترین مسائل اجرایی بوده است، از این رو گزینش مدل مناسب، از اهمیت خاصی برخوردار است . در روش های کلاسیک تئوری تولید در بیان عام و تحلیل پوششی داده ها در بیان خاص، تکنولوژی هدف عبارتست از مینیموم کردن ورودی ها و ماکزیمم کردن خروجی ها ،در حالیکه سازمان هایی نظیر کارخانه ها و بیمارستان ها و.... در فرآیند فعالیت و تولید، ممکن است علاوه بر تولید خروجی های مطلوب مورد نیاز، خروجی های نامطلوبی نیز مانند ذرات معلق در هوا و ضایعات و ... تولید کنند .حضور خروجی هایی از این قبیل تحت عنوان عوامل محیطی، نقش مهمی در برآورد میزان کارایی واحدها دارد . در این پایان نامه، هدف استفاده از روشی است که علاوه بر سازگاری با مفاهیم تئوری تولید، به کمک آن، قادر به کاهش خروجی های نامطلوب و افزایش خروجی های مطلوب باشیم . در مدل های ارائه شده در این پایان نامه، ورودی های نامطلوب، به عنوان خروجی های مطلوب و خروجی های نامطلوب، به عنوان ورودی های مطلوب در نظر گرفته می شوند. لذا با افزایش ورودی های نامطلوب که در مدل جدید نقش خروجی های مطلوب را دارند، خروجی افزایش و نیز با کاهش خروجی های نامطلوب که در مدل جدید نقش ورودی های مطلوب را دارند، ورودی کاهش می یابد و لذا افزایش کارایی را خواهیم داشت .در این پایان نامه، هم چنین مدل بندی فاکتورهای نامطلوب در تحلیل پوششی داده ها ارائه شده و به توضیح چگونگی تبدیل و استفاده از فاکتورهای نامطلوب پرداخته شده است . وبا وجود فاکتورهای نامطلوب، مقدار کارایی و مقدار متغیرهای کمبود نیز محاسبه گردیده است .در پایان، به عنوان جمع بندی می توان گفت در این پایان نامه ، یک بررسی سیستماتیک روی ساختمان مدل های تحلیل پوششی داده ها بدون انتقال داده های نامطلوب ارائه می دهیم و فرضیات امکان پذیر و متریک ها را بررسی می نمائیم که این روند به برابری رده های مختلف از مدل های تحلیل پوششی داده ها با ورودی ها و خروجی های نامطلوب منجر می شود. واژگان کلیدی: تحلیل پوششی داده ها، ورودی ها و خروجی ها ی نامطلوب ، امکانپذیری قوی توسعه یافته.