نام پژوهشگر: محمد علی رحیم نژاد

رابطه شهادت با سایر ادله اثبات دعاوی در فقه و حقوق ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده الهیات میبد 1391
  محمد علی رحیم نژاد   سید جعفر هاشمی باجگانی

چکیده در فقه و حقوق شهادت به عنوان یکی از ادله ی اثبات دعوا از ارزش بالایی برخوردار است و به وسیله ی آن اکثر اعمال و وقایع حقوقی قابل اثبات است. در کنار این دلیل، ادله ی دیگری نیز وجود دارد که به منظور اثبات حق مقرر شده اند. مقایسه ی صورت گرفته بین شهادت و هر یک از این ادله سبب روشن تر شدن ارزش شهادت بین این ادله است. اقرار در مقایسه با شهادت دارای تقدم رتبی است وبا وجود اقرار نوبت به شهادت نمی رسد لذا با وجود اقرار دامنه واعتبار شهادت محدود می شود و شاید به صراحت بتوان گفت با وجود اقرار( با جمیع شرایط قانونی) شهادت جایگاهی ندارد.دلیل مقایسه شده ی بعدی سند می باشد. در این زمینه تا قبل از نظریه ی شورای نگهبان مبنی بر بی اعتباری سند در مقابل شهادت، سند از ارزش بالاتری نسبت به شهادت برخوردار بود ولی با نظریه ی شورای نگهبان سند از اعتبار اولیه ی خود افتاد و در تعارض با شهادت، شهادت اعتبار بیشتری را دارا شد. دلیل مقایسه شده ی دیگر سوگند است. سوگند جزء ضعیف ترین ادله ی اثبات دعوا به حساب می آید و از جهت دامنه شمول با شهادت یکی است ولی از لحاظ ارزش اثباتی شهادت مقدم بر سوگند وبا وجود شهادت، ادای سوگند از طرف مدعی علیه منتفی می باشد. دلیل چهارم تحقیق محلی می باشد.تحقیق محلی در ارتباط با شهادت با توجه به اینکه قانونگذار آن را از امارات قضایی دانسته ارزش اثباتی بالاتری از شهادت را داراست ولی با وجود شهادت نوبت به تحقیق محلی نمی رسد و تحقیق محلی در طول شهادت قرار دارد. دلیل پنجم معاینه ی محل می باشد.بنا بر نظر قانون گذار معاینه ی محل نیز از امارات قضایی می باشد و چون برای قاضی علم شخصی حاصل می کند تقدم ارزشی بر شهادت دارد اما معاینه ی محل نیز مانند تحقیق محلی در طول شهادت می باشد..در مقایسه ی شهادت با امارات می توان گفت شهادت مقدم بر امارات قانونی می باشد چرا که اعتبار این نوع از امارات تا زمانی است که دلیلی در بین نباشد و در تعارض با شهادت، شهادت از ارزش بیشتری برخوردار است ولی امارات قضایی چون برای شخص دادرس افاده ی علم می کنند ارزش بالاتری از شهادت را دارا هستند و از لحاظ ارزش اثباتی مقدم بر شهادت هستند. واژه های کلیدی: شهادت، ادله اثبات دعوا، اقرار، سند، سوگند، امارات