نام پژوهشگر: نجمه مخبر دزفولی

اثر عصاره هیدروالکلی گیاه مریم گلی بر علایم قطع مرفین با و بدون فعالیت گیرنده های gaba- a در موشهای سوری ماده بالغ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم پایه 1391
  نجمه مخبر دزفولی   سهیلا ابراهیمی کلاهی وسطی

امروزه محققین مواد مختلفی را برای کاهش علایم آزار دهنده سندرم ترک مواد مخدر و تسهیل روند ترک به کار می برند که در این میان ، گیاهان دارویی از اهمیت خاصی برخوردارند. در این پژوهش ، اثر عصاره هیدروالکلی مریم گلی بر علائم قطع مصرف مرفین با و بدون فعالیت گیرنده های gaba–a مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور54 سر موش سوری ماده بالغ نژاد ان ماری به 9 گروه تقسیم شدند. همه گروهها مرفین را به روش مزمن دریافت نمودند ( روز اول ، دوم ، سوم به ترتیب دوزهای 10 ، 20 و mg/kg30 مرفین در دو نوبت و روز چهارم یک نوبت دوز mg/kg 50 ) . جهت القای سندرم ترک ، 3 ساعت پس از آخرین تزریق مرفین ، یک دوز نالوکسان mg/kg4 داخل صفاقی تزریق شد. در 3 گروه ، عصاره مریم گلی به صورت حاد ، نیم ساعت قبل از نالوکسان استفاده شد ( دوزهای 500 ، 750 و mg/kg1000 درون صفاقی). در 2گروه دیگر ، پیکروتوکسین به صورت حاد نیم ساعت قبل از نالوکسان استفاده شد (دوزهای 25/0 و mg/kg 1 درون صفاقی) . در 2 گروه باقیمانده، عصاره هیدروالکلی مریم گلی و پیکروتوکسین توام استفاده شد. در یک گروه پیکروتوکسین mg/kg25/0 با مریم گلی mg/kg 500 و در گروه دیگر ، پیکروتوکسین 25/0 با مریم گلی mg/kg 1000 تزریق شد. در کلیه گروهها پس از تزریق نالوکسان، علایم قطع مصرف مرفین برای هر موش به مدت نیم ساعت بررسی شد که این علائم شامل پرش ، ایستادن روی دوپا ، صعود و کاهش وزن بود . گروه کنترل فقط مرفین و نالوکسان و سالین دریافت کرد. نتایج نشان داد: عصاره مریم گلی بصورت وابسته به دوز mg/kg) 1000( باعث کاهش معنی دار در علامت پرش (p<0.001)و کاهش وزن(p<0.01) پس ازقطع مرفین شده است . پیکروتوکسین با دوز (25/0 و mg/kg 1) باعث کاهش معنی دار هر چهار علامت قطع مصرف مزمن گردید و دوز 25/0 اثر وسیع تری نشان داد. و مهار گیرنده گابا – a توسط پیکروتوکسین (mg/kg 25/0) باعث جلوگیری از اثر مهاری مریم گلی در دوز ( mg/kg1000) بر علایم قطع مرفین شد. بر پرش اثر معنی دار با (p<0.01) ، و بر ایستادن روی دو پا و صعود و کاهش وزن اثر نسبی اعمال نمود. به نظر می رسد مریم گلی با افزایش فعالیت گیرنده های گابا-a وابستگی به مرفین را کاهش داده زیرا پیکروتوکسین با کاهش فعالیت گیرنده های فوق از اثر آرام بخشی و یا مهاری این داروی گیاهی ممانعت به عمل می آورد.