هدف کلی مطالعه حاضر، بررسی عملکرد شرکت های تعاونی روستایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی روستا های استان همدان می باشد، این پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از یک پیمایش مقطعی کلیه شرکت های تعاونی روستایی و اعضای آنها در سطح استان همدان را در بر می گیرد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای 20 شرکت تعاونی انتخاب شده و 400 نفر از اعضای آن با استفاده از پرسشنامه ساخت یافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. آزمون آماری آلفای کرونباخ نشان داد که پرسشنامه از پایایی بالایی برخوردار بوده است. این مطالعه همچنین برای گرد آوری داده های ثانویه از اسناد و مدارک تعاونی ها استفاده کرده است. در روش تحقیق با استفاده از تکنیک تجزیه مولفه های اصلی، شاخص های مختلف در قالب کمیت واحد تلفیق شدند. نتایج تحقیق، نشان داد که ارائه خدمات به اعضا که بیش از 41 درصد از کل واریانس را به خود اختصاص داده است ( 6/41%=pct of var) مهمترین مولفه ارزیابی عملکرد می باشد. دومین مولفه مربوط به درصد فروش محصولات کشاورزی به شرکت های تعاونی است (1/29%=pct of var) که بیش از 29 درصد از کل تغییرات را تبیین نموده است. سرانجام، تغییرات عضویت و سرمایه سرانه در طول زمان، که بیش از 12 درصد تغییرات(4/12%=pct of var) را به خود اختصاص داده اند به عنوان سومین مولفه در ارزیابی عملکرد موثر می باشند. همچنین رتبه بندی شاخص ترکیبی عملکرد، نشان داد که از نظر ارائه خدمات به اعضای شرکت تعاونی، روستایی آبشینه با عملکرد 3/5 پایین ترین عملکرد و شرکت تعاونی روستایی پیروز با عملکرد 5/11 بالاترین عملکرد را به خود اختصاص داده اند. از نظر درصد فروش محصولات به شرکت تعاونی، شرکت پیروز با عملکرد 2/10 بالاترین عملکرد و شرکت آبشینه با عملکرد 3/3 پایین ترین عملکرد را داشته است و از نظر تغییرات در طول زمان شرکت تعاونی روستایی آبشینه با عملکرد 4/1 کمترین، و شرکت تعاونی آرش با عملکرد 9/7 بالاترین عملکرد را نسبت به سایر شرکت ها به خود اختصاص داده است.