شخصیّت پادشاهان در مثنوی های عطار تا چه اندازه به چهره ی تاریخیشان شباهت دارند؟ پادشاهان در مثنوی های عطار از چه میزان تنوع برخور دارند؟ و شناخت این شخصیّت ها تا چه اندازه می تواند مخاطب را از شیوه ی کار عطار آگاه کند؟ هدف پژوهش حاضر این است که با بررسی چهره ی پادشاهان در مثنوی های عطار و مقایسه ی آن با چهره ی این شخصیّت ها در کتب تاریخی، تا اوایل قرن هفتم، به سئولات مطرح شده، پاسخ گوید. در ابتدا فرضیه ها چنین مطرح شد که عطار در مثنوی های خود در شخصیّت بعضی از پادشاهان که از آنها یاد کرده، دخل و تصرفاتی انجام داده و آنگونه که مد نظرش بوده آنها را مطرح کرده است. پادشاهان و حوادث مربوط به آنها در مثنوی های عطار از میزان بالایی از تنوع برخور دارند و به نظر می رسد پادشاهان تاریخی در مثنوی های او حضور پررنگ تری دارند. این پژوهش با گردآوری موارد مورد نیاز از کتب دست اول که شامل: چهار مثنوی عطار و 24 کتاب تاریخی و تفسیری ترجمه شده به زبان فارسی تا اوایل قرن هفتم هجری می باشد، به استخراج جنبه های مشابه در دو أثر ادبی و تاریخی دست زده و در ادامه با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی، پرداخته است. حاصل این پژوهش آن بود که هر چه شخصیّت های مورد استفاده ی عطار فاصله ی زمانی بیشتری با زمان حیات او داشته اند کمتر در معرض تغییرات برای وارد شدن به شعر او قرار گرفته اند. چنانکه سرچشمه ی اغلب قریب به اتفاق حکایات مربوط به پیامبر- پادشاهان، در کتب تاریخی مورد بررسی یافت شد و این نکته در مورد پادشاهان اسطوره ای نیز صادق است. تنها پادشاهان تاریخی نزریک به زمان حیات عطار، از جمله محمود غزنوی، ملکشاه، سلطان سنجر است که بیشترین تغییرات در شخصیّت آنها اعمال شده که در این موارد نیز هر چند شاهد تاریخی دقیقی درباره ی این روایات یافت نشد، امّا تأثیرپذیری از فرهنگ عامه، فاصله ی زمانی اندک با پادشاهان و از بین رفتن برخی از کتب تاریخی این دوره را نمی توان نادیده گرفت. کلید واژه: پادشاهان، عطار، تاریخ، داستان.