نام پژوهشگر: سناء جوانمردی

سوفسطائیان از منظر افلاطون با تاکید بر رساله های پروتاگوراس و گرگیاس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  سناء جوانمردی   سعید بینای مطلق

چکیده: قرن پنجم پیش از میلاد برای یونان آبستن حوادث بسیاری بود، تغییر سیاست حاکم بر آتن باعث شد نوع جدیدی از آموزش برای دست یابی به مقام های بالای حکومتی به وجود آید. جوانان به این آموزش ها گرایش یافتند. زیرا این گونه تعالیم برایشان از آموزش های سنتی پیشین جذاب تر بود و آنان را به سمت مقام دلخواهشان سوق می داد. این عامل و عواملی از این دست راه را برای روی کار آمدن گروهی از اندیشمندان دوره گرد که سوفیست نامیده می شدند هموار کرد. هدف آن ها ارائه ی خدماتی بود که نیازهای آموزشی آن زمان آتن را برآورده می کرد. آشنایی بیشتر با تعالیم و روش آموزش این اندیشمندان، بررسی ریشه ی تاریخی واژه ی سوفیست، دنبال کردن سیر فکری ایشان و مطالعه ی مکالمه های پروتاگوراس و گرگیاس به عنوان دو سوفسطائی بزرگ تاریخ فلسفه به منظور دست یابی به آموزه های فلسفی آن ها از جمله اهداف این نوشتار می باشد. همچنین، از آنجایی که با گذشت زمان هر نوع خط فکری دچار تغییر می شود، محبوبیت این گروه از اندیشمندان نیز به تدریج رو به افول گذاشت و چهره ی آنان در نظر یونانیان به چهره ای بد و ناپسند تبدیل شد. تاریخ نویسان یکی از دلایل این تغییر چهره را افلاطون، فیلسوف بزرگ آتنی می دانند که انتقادهای شدیدی به تعالیم آن ها وارد می کرد. از نظر افلاطون آموزه های معرفتی سوفسطائیان نه تنها کارآمد نبود، بلکه باعث گمراهی جوانان و محروم شدن آن ها از آموزش صحیح می شد. این انتقادها و مسائلی از این قبیل، ما را به این امر واداشت تا برای دست یابی به جایگاه درست سوفسطائیان به بیان و بررسی انتقادهای افلاطون در مقابل ایشان بالاخص پروتاگوراس و گرگیاس بپردازیم، و عقاید چند مفسر جدید به عنوان مخالفان دیدگاه وی در باب سوفسطائیان را مطرح کنیم، چرا که با مطالعه ی این گونه تفسیرها راه برای خوانش دوباره ی مکالمه های افلاطون با هدف دست یابی به نکات جدید فلسفی در آراء سوفسطائیان و نگاه منصفانه تری به آن ها باز می شود. هرچند که ممکن است نتیجه ای که حاصل می آید همچون نتیجه ی این رساله باز هم حق را به صحت انتقادهای افلاطون در مقابل تعالیم معرفتی آن ها بدهد اما آنچه اهمیت دارد نگاهی نو، معتدل و امروزی تر است به خدمات علمی ایشان که امید است به درستی به آن دست یافته باشیم.