نام پژوهشگر: محمد مدرس شیخ

مطالعه آلودگی فلزات سنگین(جیوه، کروم، سرب) در آب و رسوبات رودخانه کشف رود
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده منابع طبیعی 1382
  محمد مدرس شیخ   محمد رضا رضایی

در دهه گذشته ورود آلاینده ها با منشاء انسانی مانند فلزات سنگین به داخل محیط های دریایی، به مقدار زیادی افزایش یافته است که به عنوان یک خطر جدی برای حیات محیط های آبی بشمار می آیند. آلاینده هایی که در آب یافت می شوند؛ ناشی از پساب های خانگی، تخلیه محصولات شیمیایی، سموم، حشره کش ها و علف کش ها، تخلیه صنعتی، پساب های رادیواکتیو، هیدروکربن های نفتی و رنگی می باشند. یکی از مهم ترین رودخانه ها در استان خراسان رضوی رودخانه کشف رود می باشد. این رودخانه در مسیرخود، آب مورد نیاز ده ها روستا و نیز صدها زمین کشاورزی، چندین طرح پرورش ماهی و کارخانجات صنعتی مهمی را تامین می کند.کاهش آبدهی مسیر رودخانه از یک سو و نیز تخلیه پساب های شهری، صنعتی و کشاورزی به داخل آن از سوی دیگر وضعیت کیفی آب رودخانه را به مخاطره انداخته است. یکی از منابع آلوده کننده این رودخانه فلزات سنگین می باشند. از این رو نمونه های آب و رسوبات از 5 ایستگاه واقع در منطق? مطالعاتی در فروردین ماه 1391 برداشت و عناصر جیوه، کروم و سرب مورد بررسی و آزمایش قرار گرفتند. برآورد آلودگی رسوبات با دو روش هضم کلی و تفکیک شیمیایی چهار مرحله ای انجام شد. نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر نشان داد که غلظت فلزات مذکور از میانگین پوست? زمین و رسوبات جهانی پایین تراست؛ همچنین محاسب? شاخص ژئوشیمیایی، آلودگی رسوبات منطقه به فلزات سنگین مذکور را رد کرد، به طوری که در تمامی ایستگا ه ها در رده ی کاملاً غیر آلوده قرار گرفتند. فاکتور آلایند? فردی برای فلز جیوه در ایستگاه های 1، 4و5 بالاتر از 1و دربقیه ایستگاه ها نیز نزدیک به1بدست آمد که این امر بیانگر دسترسی زیستی بالای این فلز سمی در رودخانه کشف رود بوده و می تواند سلامت این رودخانه را به خطر بیندازد. همچنین مقایسه غلظت ها از طریق تجزیه واریانس در ایستگاه های مختلف نشان داد که اختلاف معنا داری بین ایستگاه در سطح و 99درصد و 95درصد وجود دارد. که این موضوع بیان گر تفاوت غلظت ها در ایستگاه های مختلف می باشد.