هنر فرشبافی از هنرهای اصیل ایران است. نقشمایه و نقش، سازنده ی این هنر بومی – ملی است. برای بررسی هنری همچون فرش، هویت مکانی و زمانی، شناسایی طرح و نقشمایه های آن لازم است. در بدو امر اهداف پایان نامه برمبنای دو موضوع طرح و نقشمایه مطرح شد و برای تحقق این امر و دسترسی به اهداف پژوهش، مبنا و اساس بر اصل مقایسه و قیاس، با در نظر گرفتن جداول و نمودار ها صورت پذیرفت. از دستاوردهای این جست وجو، دسته بندی مناسب نقشمایه ها ی بدست آمده در شش دسته گیاهی، حیوانی، اشیا، انسانی، ابنیه و سایر به تفکیک شکل و منطقه است. علاوه بر آن قالب های رایج طرح در منطقه در دو گروه لچک ترنج و سراسری معرفی می شود که از نقوش گلستان و باغ الهام می گیرد. فرش حوزه همدان به لحاظ رنگ، بافت، طرح و نقشمایه و حتی اندازه، هویت بومی منطقه را که نشانی از مسکن، نوع زندگی، اعتقادات مذهبی و باورها، طبیعت و اقلیم یکسان است می نمایاند. مهم ترین نتیجه پژوهش این است که هر نقشی در فرش حوزه همدان از الگوی ذهنی پیروی می کند. محتوای نمادین و سمبلیک اسطوره و آیین به همراه طبیعت در بافت ها مشهود است. اغلب نقوش بیانگر معانی باروری و برکت است که نسبت به مفاهیم دیگر در سطح بالاتری قرار دارد.