نام پژوهشگر: زینب قربانی دشتکی
زینب قربانی دشتکی سیدرضا نقیب السادات
چکیده هدف از انجام این پژوهش، بررسیِ ساختار انیمیشنهایِ بدونِ مجوّز سینمایی از نظر مضامینِ فرهنگی است. این تحقیق، به روش تحلیل محتوا (کمّی و کیفی) انجام شده است، جامع? آماری در این پژوهش، انیمیشنهایِ سینماییِ بدونِ مجوّز از سال 2003 تا 2012 است که تعداد 10 انیمیشن، با روش غیر احتمالی و نمونه گیریِ هدفمند و با استفاده از تکنیکِ ارزیابی و مقوله ای (تهیّه دستورالعمل کدگذاری) و همچنین روش نشانه شناسی برای تحلیل محتوای کیفی، مورد بررسی قرار گرفته است، در این پژوهش، به مطالع? فرهنگِ فرد/جمع گرایی، فرهنگِ زن/مرد سالاری، بازنمایی نژادها و همچنین بررسیِ ارزشها و ضدّ ارزشهایِ اجتماعی – فرهنگی در این انیمیشنها، پرداخته شد. در پایان؛ نتایجِ تحقیق، در دو سطحِ توصیفی و تحلیلی، ارائه شده است. مهمترین نتایجِ این تحقیق، عبارتند از: - فرهنگِ غالب از نظرِ فردگرایی و جمع گرایی در این تحقیق، فرهنگِ فردگرایی است، این فرهنگ را هم می توان در ویژگیهایِ شخصیّتی و ظاهری (استقلال، جذّابیت و زیبایی و...)، هم در طرز صحبت و رفتار افراد (شیو? غیرمستقیم و غیررسمی) و هم در ارزشهای مورد بررسی در این تحقیق (خلّاقیّت و نوآوری، رضایت از زندگی، اعتماد به نفس، شجاعت و...)، مشاهده کرد، بطورِ کلّی؛ در اکثرِ انیمیشنهایِ مورد بررسی، افراد به عنوانِ مهمترین واحد برداشتِ اجتماعی، تلقی می شوند. - از نظرِ فرهنگِ زن یا مرد سالاری در انیمیشنهایِ مورد مطالعه، فرهنگِ مردسالاری، غالب است در انیمیشنهایِ مورد بررسی، همیشه مردان هستند که مهمترین کارها و مشاغل را در اختیار دارند و آنها هستند که تصمیمهای مهم را می گیرند، به بیانِ دیگر، در این انیمیشنها، همیشه مردان در مرتب? فرادست و زنان در مراتبی فرودستانه نسبت به مردان، بازنمایی شده اند. - از نظرِ بازنمایی نژادها، سفیدپوستان به عنوانِ نژاد برتر، معرّفی شده و رنگین پوستان به صورتی، فرودستانه نسبت به سفیدها، بازنمایی شده اند به عبارتِ بهتر، در انیمیشنهای مورد بررسی؛ رنگین پوستان، به صورتِ انسانهایی کودن و احمق، و سفیدها افرادی باهوش و خلّاق، نشان داده می شوند. - از نظر ارزشهای اجتماعی- فرهنگی موجود در انیمیشنهای مورد مطالعه، می توان گفت؛ اکثر این ارزشها، ارزشهایی هستند که مختصِّ کشورهای تولید کنند? این انیمیشنهاست از آنجا که 90 درصد این انیمیشنها ساخت کشور آمریکاست، اکثر ارزشهای مربوط به این فرهنگ (مانند مادّی گرایی، فردگرایی، پیشرفت و تغییر، علم و تکنولوژی، کم اهمیّت بودن انسجام و امنیّت خانواده، بی احترامی به والدین و بزرگترها، خشونت، توهین و تحقیر و... ) بوضوح، قابل مشاهده است. واژگان کلیدی: انیمیشن سینمایی، بدون مجوّز، فرهنگ، فرهنگ زن/ مردسالاری، فرهنگ فرد/ جمع گرایی، فرهنگ نژادپرستانه، ارزشها و ضدّ ارزشها، بازنمایی.