نام پژوهشگر: مسلم گرجی
مسلم گرجی رضا ناظمیان
چکیده فارسی: بخش عمده ای از آثار مربوط به جنگ ومقاومت را در هر کشوری که با این مقوله در گیر بوده است. رمان ها وداستان ها به خود اختصاص داده اند ودر بین شماری از این داستان ها ورمان ها جنگ یا به عنوان محور داستان به طور مستقیم یا به طور غیر مستقیم به ایفای نقش می پردازد ، در نگاهی به دو اثر از نویسندگان ایرانی وفلسطینی که در این رساله بررسی می شوند ، علی رغم شباهات زیاد دارای تفاوت هایی نیز می باشد که این تفاوت ها می تواند بر خواسته از دیگاه دو نویسنده نسبت به مقاومت باشد این رساله به بررسی ادبیات مقاومت در ایران و فلسطین می پردازدکه این موضوع را باتو جه به یکی از اثار قاسمعلی فراست به نام "نخل های بی سر " وهمچنین یکی از آثار غسان کنفانی به نام "ام سعد" بررسی کند. به همین منظور مختصری از زندگی نامه هرکدام را یادآور می شویم ودر ادامه به تحلیل دو رمان مذکور می پردازیم. قاسمعلی فراست: قاسمعلی فراست متولد سال 1338 وزاده گلپایگان است .ایشان تحصیلات ابتدایی ومتوسطه را در زادگاهش گذراند وبرای ادامه تحصیلبه تهران رفت ودر دانشکده هنر های زیبا ،در رشته ادبیات دراماتیک تحصیل کرد ودر کنار آن به نویسندگی پرداخت که آثار بسیاری در حوزه رمان وداستان نگاشت که رمان "روز های برفی" وی به سریال تلوزیونی تیدیل شده است.از جمله آثار او:نخل های بی سر،روزهای برفی،گلاب خانم ،نیاز و... هستند. غسان کنفانی در شهر عکا در سال 1936 به دنیا آمد.وی نویسنده وروزنامه نگار مشهور فلسطینی ویکی از اعضای جبهه مردمی برای آزادی فلسطین بود.غسان کنفانی در یک حادثه تروریستی( که توسط موساد انجام شد) در بیروت در هشتم ژوئیه 1972 بر اثر انفجار بمب همراه خواهر زاده اش از دنیا رفت.از جمله آثار او:ارض البرتقال الحزین،رجال فی الشمس ،ماتبقی لکم ، جسر الی الابد ادبیات مقاومت ایران را می توان به چهار دوره تقسیم کرد: 1-دوران جنگ ایران وروس2-دوران مشروطه3-دوران انقلاب اسلامی4-دوران جنگ ایران و عراق ادبیات مقاومت فلسطین به سه دوره تقسیم می شود: ه 1. دوره ی حکومت عثمانی ها در شام 2. دوره ی قیومیّت بریتانیا بر فلسطین. 3. دوره ی حکومت اسرائیل یا صهیونیست بر فلسطین و آغاز آوارگی فلسطینیان. تشابه واختلاف دو داستان: قاسمعلی فراست حضور زن در مقاومت را در قالب شخصیت هایی به تصویر می کشد که دارای ویژگی های منحصر به فرد هستند واین در صورتی است که "غسان کنفانی" تمام ویژگی هارا در یک شخصیت زن که همان ام سعد باشد گرد آورده است. فضایی که قاسمعلی فراست برای داستان خود ایجاد کرده به دوره اول داستان های جنگ بر می گردد –به سال های بین 1359 تا 1368اما فضایی که غسان کنفانی برای داستان خود ایجاد کرده به دوره دوم داستان های مقاومت در فلسطین بر می گردد-به سال های بعد از جنگ 1948. در ادبیات مقاومت فلسطین مخصوصا در آثارغسان کنانی زن نماد فلسطین است. اما در ادبیات مقاومت ایران، وطن به زن تشبیه شده است. داستان قاسمعلی فراست سراپا دینی –مذهبی است وعلی رغم اینکه فلسطین یک کشور مسلمان محسوب می شود ولی آموزه های دینی در داستان ام سعد دیده نمی شود و نویسنده با حس ناسیونالیستی، داستان سرایی می کند در داستان "نخل های بی سر " شهناز زن معلمی است که در جنگ شرکت دارد ودر راه وطن به شهادت می رسدودر داستان ام سعد پسر عموی ام سعد معلمی است که شرایط مقاومت را به درستی درک نمی کند واگر هم قضایا را می فهمد دست روی دست گذاشته و کاری نمی کند. کلید واژه: ادبیات مقاومت ایران،ادبیات مقاومت فلسطین،قاسمعلی فراست،غسان کنفانی،نخل های بی سر،ام سعد.