نام پژوهشگر: ندا برزویی

بررسی فارسی گفتاری در منابع آموزش ربان فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1391
  ندا برزویی   گلناز مدرسی قوامی

بر اساس پژوهش های پیشین، میان گونه گفتاری و نوشتاری زبان فارسی تمایز مشهود است. این تمایزات در سطوح زبانی تلفظی، صرفی، نحوی و واژگانی قابل دسته بندی است. گرچه میزان تمایزات در هر یک از این سطوح به یک اندازه نیست. به تبع پذیرش این تمایز، در آموزش زبان فارسی نیز با دو گونه گفتاری و نوشتاری روبه رو هستیم. با وجودی که توجه به گونه گفتاری زبان فارسی برای تکمیل فرایند یادگیری این زبان و برقراری ارتباط درست زبان آموزان با گویشوران بومی امری ضروری است، تنها تعداد معدودی مجموعه آموزش زبان فارسی به آموزش این گونه توجه داشته اند. بررسی منابع آموزشی موجود در این زمینه، ما را در شناخت فارسی گفتاری به ویژه از نظر نیاز آموزشی در این زمینه، وجود کاستی ها و نقاط قوت یاری می رساند و راه را برای تألیف آثار آموزشی بعدی هموار می سازد. بر این اساس پرسش هایی که در این پژوهش به آنها پاسخ دادیم از این قرار بودند که: منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان به چه نحوی به گونه گفتاری زبان فارسی پرداخته اند؟ تفاوت های میان گونه گفتاری و نوشتاری زبان فارسی را که در منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان به آنها پرداخته شده است چگونه می توان طبقه بندی کرد؟ در منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان به کدامیک از تفاوت های میان گونه گفتاری و نوشتاری زبان فارسی بیشتر توجه شده است؟ و فرضیه های شکل گرفته بر پایه این سوالات که در این پژوهش تأیید شدند از این قرار بودند: گونه گفتاری زبان فارسی در منابع آموزش زبان فارسی به طور کامل بازنمایی نشده است. تفاوت های میان گونه گفتاری و نوشتاری زبان فارسی را که در منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان به آنها پرداخته شده است می توان در طبقات تفاوت های آوایی، صرفی، نحوی و واژگانی دسته بندی کرد. در منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان عمدتاً به تفاوت های تلفظی میان گونه گفتاری و نوشتاری زبان فارسی توجه شده است. از این رو در این پژوهش با بررسی و تحلیل جامع تعدادی از منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان - مجموعه آموزش زبان فارسی (ثمره)، فارسی بیاموزیم (ذوالفقاری) و مجموعه زبان فارسی (صفارمقدم) - که به آموزش زبان گفتاری اهتمام داشته اند، از طریق تحلیل مقابله ای گونه نوشتاری و گفتاری و بر اساس ارزیابی پارامترهای موثر در آموزش گونه گفتاری، به نمونه ای از چگونگی توجه و پرداختن به گونه گفتاری زبان فارسی در منابع آموزشی موجود دست یافتیم؛ همزمان با این امر، به مجموعه ای از قواعد زبانی حاکم بر گونه گفتاری و دسته بندی زبانی تلفظی، صرفی، نحوی و واژگانی مفروض بر آن دست یافته ایم که بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، تفاوت های تلفظی بیشتر از سایر تفاوت های زبانی میان این دو گونه مشهود است.