نام پژوهشگر: نورالهدی جواد علی
نورالهدی جواد علی حسین ملانظر
از آنجایی که امکان وقوع التقاط در ترجمه کتبی بحث داغ این روزهاست، امکان وقوع این پدیده در زیرنویس که یکی از انواع ترجمه از خانواده سمعی – بصری است هم چندان دور از ذهن نمی نماید. با این حال، علی رغم نقش مهم تصریح بهتر فهمیدن طبیعت ترجمه، نمودهای متداول این پدیده در زیرنویس مشخص نبود. تحقیق حاضر از نوع توصیفی، تحلیلی و پیکره بنیان است. پیکره موازی مورد استفاده شامل 5 فیلم به زبان انگلیسی بود که در مجموع حدود 20000 سطر مکالمه به هر دو زبان انگلیسی و فارسی مورد بررسی قرار گرفت. واحد تحلیل در تحقیق حاضر از کلمه تا حتی پاراگراف متغیر بود، چراکه تصریح می تواند در غالب هر یک از این واحدهای زبانی نمود یابد. نتایج بدست آمده نشان داد که تصریح در ترجمه زیرنویس فیلم نمود پیدا می کند. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن بود که گروه «تصریح اختیاری» متداولترین نمود تصریح در زیرنویس است و بخش اعظم عناصرتصریح شده یافت شده از نوع ساختارهای ناقص هستند و «مکالمه ای بودن زیرنویس» هم عامل اصلی پیدایش این عناصرتصریح شده محسوب می شود. یافته ها همچنین نشان داد که دو زیر گروه «ترجمه اصطلاحات» و «کامل کردن اختصارات» هم باید به عنوان نمودهای تصریح به زیر گروه های یافت شده توسط محققان پیشین تحت چهار گروه اصلی کلودی (2005) افزوده شوند.