چکیده: جهانگردی پدیده ای است کهن که از دیر باز در جوامع انسانی وجود داشته و به تدریج با طی مراحل تاریخی مختلف به موضوعی فنی ، اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است . بخش بسیار مهمی از فعالیتهای جهانگردی در دنیا مبتنی بر یک گرایش قوی وتمایل خاص به بهره مند شدن از معنویات است که امروزه گردشگری مذهبی نام گرفته است . گردشگری مذهبی در سطح بین المللی به عنوان مفهومی مطرح است که ریشه در حفاظت از آرمانها ی توسعه پایدار دارد ایجاد اشتغال و توسعه محلی و منطقه ای از آثار مهمی است که توسعه گردشگری مذهبی به همراه آورده است . به استناد پیش بینی های سازمان جهانی جهانگردی می توان گفت که در آینده گردشگری ، گردشگری مذهبی عمده ترین صنعت جهانگردی خواهد شد . کشور ایران جزء ده کشور غنی از منابع جذب گردشگر می باشد و شمال کشور ما از جمله استان گیلان سرشار از مواهب طبیعی مختلف است . و هم چنین اماکن مذهبی یکی از جاذبه های گردشگری به حساب می آید . زیرا دارای قابلیت ها و توان مندیهایی است که کارکرد توسعه را پذیراست ، و از نظر اقتصادی ارزش و اهمیت فراوان دارد . از جمله می توان به فرزندان و نواده گان و منسوبین امام موسی کاظم ، من جمله خواهر و برادران امام هشتم شیعیان امام رضا (ع) اشاره نمود . استان گیلان به علت دارا بودن شرایط ویژه جغرافیایی و ژئومورفولوژیکی ، برخورداری از آبو هوای معتدل ، مناظر زیبا و بدیع طبیعی و جاذبه های تاریخی، فرهنگی و زیارتی در رده مناطق بسیار مستعد ، جهت جذب گردشگر می باشد پژوهشگر در این تحقیق تلاش دارد تا از بین عناصر و عوامل مذکور به قابلیت ها و تنگناها در جهت جذب گردشگر به منظور توسعه بیشتر صنعت گردشگری ، در آمد زایی و اشتغال به پردازد .نتیجه این که در این تحقیق مشخص میشود که تبلیغ و شناخت و یالا بردن سطح آگاهی مهمترین تأثیر را در جذب گردشگر دارد و در همه فصول جهت مسافرت به استان گیلان مناسب می باشد و مناطق امام زاده هاشم و فاطمه خاتون خواهر امام رضا در رشت ، امام زاده ابراهیم و امام زاده اسحاق در شفت ، آقا سید جلال الدین اشرف در آستانه اشرفیه و بقاع متبرکه کوچصفهان ، لاهیجان و آستارا بیشتر مستعد گردشگر مذهبی هستند . در راستای اهداف کلی تحقیق پرسشنامه هایی تنظیم شد که به صورت تصادفی در یک نمونه 70 نفری از بازدید کنندگان ( مرد و زن ) توزیع شد فاکتورهای مورد بررسی شامل ویژگی های فردی ( سن ، جنس ، تحصیلات و... ) ، جذابیت های منطقه برای مردم ، کافی بودن امکانات ، مدیریت منطقه ، مشکلات و موانع موجود جهت توسعه گردشگری مذهبی و راهکارهای توسعه گردشگری مذهبی مورد بررسی قرار گرفته است . در بررسی های میدانی مشخص شد که ضعف زیرساخت های اساسی ، نبود امکانات اولیه ، فقدان مدیریت صحیح باعث شده تا اهالی از تاثیرات گردشگری بهره جندانی نبرند ، اما آنچه مسلم است که با برنامه ریزی صحیح و اصولی ، ایجاد خدمات زیربنایی ، بهبود تسهیلات و امکانات اقامتگاهی ، تبلیغات بیشتر در زمینه گردشگری مذهبی می توان وضعیت اقتصادی منطقه را بیشتر متحول کرد . این تحقیق با استفاده از آمار های هواشناسی و بازدیدهای میدانی ( پرسش نامه و مصاحبه ) ، روش های کتابخانه ای و بهره گیری از کامپیوتر و اینترنت به انجام رسیده است . در تجزیه و تحلیل اطلاعات کسب شده از طریق نرم افزار spss پرسش نامه ها را استخراج کرده و از نرم افزار excel و axes برای رسم نمودار استفاده شده است و توسط فرمول گرادیان و استفاده از ارتفاع مناطق نمونه ی مورد مطالعه ثابت گردید ه است که در چه فصلهایی می توان از گردشگری مذهبی در گیلان استفاده نمود . واژگان کلیدی : گردشگر مذهبی – گردشگر داخلی – گردشگر خارجی – توسعه – گردشگری مذهبی- گیلان - رشت