از زمانی که بشر پا به عرصه وجود نهاد، دریافت که برای در امان ماندن از حیوانات درنده و سرما و گرما نیاز به سرپناه دارد اگرچه ابتدا ایجاد این سرپناه تابع هیچ قاعده و ضابطه ای نبود؛ گذشت زمان، تکثر نفوس، محدودیت زمین و بروز حوادث طبیعی نشان داد که باید ساختمان ها براساس قواعد و مقررات خاص ایجاد گردند. با توجه به ایجاد شهرها و شهرسازی، ناگزیر مسئولیت سازندگان آن نیز مورد توجه علمای حقوق قرار گرفته است. مجری ساخت برجسته ترین و بیشترین مسئولیت را در ساخت و ساز برعهده دارد. برخی ارگان های دولتی همانند مسکن و شهرسازی و نهادهای عمومی مانند شهرداری ها نیز هستند که دارای تکالیف و اختیارات نظارتی توأم هستند. از دیگر ناظران بر بحث ساخت و ساز، سازمان نظام مهندسی می باشد. این سازمان از طریق نیروهای متخصص (مهندس ناظر به عنوان بخشی از این زیر مجموعه) مسئولیت نظارت بر پروژه های ساختمانی را بر عهده دارد. مبنای اولیه مسئولیت سازندگان مطابق ماده 1 قانون مسئولیت مدنی ایران تقصیر است، و زیان دیده ملزم به اثبات آن می-باشد، لیکن از آنجا که سازنده با تخصص و علم خود به ساخت می پردازد می توان علم او را از وجود نقص مفروض دانست. به نظر می رسد با تصویب قانون بیمه اجباری مسئولیت سازندگان مصوب 1385هیأت وزیران در مبنای مسئولیت سازندگان ساختمان تغییری ایجاد شد و سازنده ملزم به بیمه نمودن ساختمان و تضمین کیفیت ساختمان شده است، گرچه در خصوص مسئولیت عینی سازنده سخنی به میان نیامده است. در این پایان نامه سعی شده شده ابتدا تعریفی از ساختمان و عوامل ساخت و ساز و دستگاه های نظارت کننده بر آن ارائه شود. سپس به بیان مسئولیت سازندگان از دیدگاه قراردادی و غیرقراردادی پرداخته و در خصوص توزیع مسئولیت بین اسباب متعدد توضیح داده می شود . در ادامه به بیان اثر مسئولیت، شیوه های جبران خسارت پرداخته و نهایتاً عوامل رافع مسئولیت و قراردادهای تحدید مسئولیت را مورد بررسی قرار خواهیم داد.