چکیده: در این پروژه پراکندگی نانولوله های کربنی چند دیواره در محلول دودسیل تری متیل آمونیوم بروماید (dtab) ، سدیم دو دسیل سولفات (sds) وهمچنین مخلوط این مواد در ناحی? اشباع آنیونی و کاتیونی با استفاده از روش ‍ های طیف سنجی uv-vis ، مادون قرمز، میکروسکوپ الکترونی، آنالیز گرماسنج وزنی ، پتانسیل زتا ، کشش سطحی و هدایت الکتریکی مورد بررسی قرار گرفت. میزان جذب uv-vis در 500 نانومتر نشان می دهد که بر اثر پدید? هم افزایی مخلوط sds/dtab در ناحی? غنی از ماد? فعال سطحی آنیونی بیشترین پراکندگی نانولوله های کربنی را در محلول آبی ایجاد می نماید. طبق بررسی های انجام شده حضور نانولوله های کربنی در محلول مواد فعال سطحی غلظت بحرانی میسلی شدن (cmc) را افزایش می دهد که این مساله نشان دهند? برهمکنش قوی مواد فعال سطحی با نانولوله های کربنی می باشد.نتایج پتانسیل زتا و جذب uv-vis نشان می دهد که نانولوله های کربنی در محلول مواد فعال سطحی محلول های کلوئیدی پایداری تشکیل می دهد و این پایداری در مخلوط اشباع آنیونی بیشتر از محلول خالص مواد فعال سطحی و نانولوله های کربنی می باشد. سپس تاثیر ساختار ماده فعال سطحی بر پراکندگی نانولوله های کربنی در محلول آبی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از دو دسیل بتایینات و دودسیل استرکوئت به عنوان مواد فعال سطحی دو قلوی استری استفاده گردید. طبق نتایج جذب uv-vis مواد فعال سطحیsds وdtab توانایی پراکندگی نانولوله را در غلظتهای پایین تر از cmc ندارند. در حالیکه مواد فعال سطحی دوقلو قادر به پراکندگی نانولوله در غلظت های زیر cmc خود می باشند. همچنین مواد فعال سطحی دوقلو پراکندگی بهتری نسبت به موادفعال سطحی رایج ایجاد می کنند که بیانگر اهمیت نیروهای یونی و آبگریزی در برهمکنش نانولوله با مواد فعال سطحی است.