پایان نامه حاضر با عنوان " تبیین انحرافات اجتماعی از منظر امام خمینی(ره)" از نوع تحقیقات "بنیادی" است که به شیوه "توصیفی- تحلیلی" به رشته تحریر در آمده است. از لحاظ معرفت شناسی، وحی، فطرت، قلب و عقل انسان به عنوان منابع شناخت و معتبر دین در منظر امام خمینی (ره) است. ایشان اساسی ترین حق انسان ها را، حق حیات سالم می داند که از آزادی فطرت پاک انسانی سرچشمه می گیرد. از لحاظ هستی شناسی خداوند، خالق و آفریننده جهان هستی و در نتیجه، مالک آن و دارای حق مطلقه بر آن است. هستی شناسی هر شخص، انسان شناسی او را تحت تاثیر قرار می دهد. در انسان شناسی، حیات حقیقی انسان را محدود به زندگی مادی نمی داند بلکه حیاتی است که سیر آن در جهت اهداف اخروی قرار گرفته باشد. در این پایان نامه بیان شده است که در اصطلاح جامعه شناسان، رفتاری که باعث نقض هنجارهای مهم جامعه بوده و از نظر اکثر مردم قابل مجازات باشد انحراف نام دارد که با توجه به نظر مردم به دو شاخه مثبت و منفی تقسیم می شود. بر خلاف این دیدگاه، آراء و اندیشه امام خمینی (ره) که بر گرفته از آموزه های اسلامی است، انحراف را یک پدیده تابع هنجارها و ارزش هایی متغیر و خواست اکثریت نمی داند. بلکه ملاک تشخیص یک انحراف در دیدگاه ایشان استفاده و تطابق با منابع درونی و بیرونی است که مهم ترین آنها عقل به عنوان نماد راهنما به خیرات است. از نظر امام خمینی (ره) هر چند اصل تأثیر گذاری عوامل گوناگون بیرونی در رفتار انحرافی انسان تا اندازه ای قابل قبول است، اما تنها عامل نیست. در منظر ایشان به دلیل وجود ارتباط تنگاتنگ میان فرد و جامعه، عوامل انحراف به دو نوع عامل بیرونی و درونی تقسیم می شوند. در طول این تحقیق روشن می شود که امام خمینی(ره) معتقدند چون انحراف مسأله ای یک وجهی نیست و در انحراف، فرد و جامعه هر دو نقش دارند لذا در ارائه راه حل آن نیز باید به ابعاد مختلف انحراف و تطابق روش ها و شدت عمل در برخورد با انواع انحراف و ... توجه داشت. امام خمینی(ره) گروه هایی از جامعه چون نخبگان، مراکز آموزشی و مسئولین حکومتی را به دلیل ویژگی اثرگذاری بر جامعه مورد خطاب خاص قرار داده و راهکارهای پیشگیرانه و درمانی ویژه ای را برای حل انحرافات جامعه به هر یک از گروه های مذکور ارائه داده اند. برخی از راهکارهای امام (ره) در ارتباط با حل معضل انحراف در جامعه عبارت است از: توجه به خدا و دوری از فرهنگ استعمار و بازگشت جامعه به فرهنگ اصیل اسلامی، وحدت جامعه، احیای ارزش های اصیل اسلامی، نظارت بر رسانه های تأثیر گذار بر جامعه و ...

از آن جا که سرمایه اجتماعی یک مفهوم نوظهور و جدید محسوب می شود در ادبیات توسعه در کنار سرمایه مادی و انسانی مطرح شده است. مفهوم سرمایه اجتماعی به روابط، نگرش ها، ارزش ها، هنجارها، شبکه ها، و اعتماد اجتماعی مربوط می شود که در عمل و در سطح جامعه به عنوان یک رابط و پیوندی است که کل جامعه را به هم مرتبط می نماید. در تحقیق حاضر بررسی و شناخت ابعاد و مولفه های سرمایه اجتماعی و نیز تحلیل تأثیر آموزه های شیعی بر سرمایه اجتماعی با تأکید بر جوانان شیعه ایران و شناخت این سرمایه ها در آموزه های اسلامی، و تأثیر علما و رسانه بر سرمایه اجتماعی در جامعه و در نهایت آسیب شناسی و راه کارهای برون رفت از این آسیب مورد توجه قرار گرفته است. روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و مصاحبه عمیق می باشد. هم چنین مروری بر مبانی و تاریخچه سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با آموزه های اسلام و شیعی مورد واکاوی قرار گرفته و تلاش شده است به ارتباط عمیق میان آموزه های دینی و سرمایه اجتماعی در میان جوانان شیعه ایرانی پرداخته شود. مدل تحلیلی ارائه شده است، که به ارتباط آموزه های شیعی جوانان ایرانی در سه بُعد، کلامی، احکامی، و اخلاقی، هنجاری و ابعاد سرمایه اجتماعی(ساختاری، ارتباطی، شناختی)، پرداخته است، که نتایج اصلی تحقیق نشان دهنده ارتباط و نیز تأثیر آموزه های شیعی در ابعاد و مولفه ها و شاخص های سرمایه اجتماعی است و هم چنین نتایج آن بیان گر تأثیر دین و آموزه های دینی و نیز رسانه و علما در افزایش سرمایه اجتماعی در سطح جامعه و به خصوص در میان جوانان شیعه ایرانی است. کلید واژه ها: سرمایه اجتماعی، آموزه های شیعی، جوان، شیعه، دین، دینداری، اعتماد اجتماعی.

از اصیل¬ترین گرایشات انسانی، گرایشات عرفانی اوست که در جهت یابی این تمایلات بسیاری از عوامل درونی و بیرونی تأثیر گذارند. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، مهمترین عوامل درونی(فطری) و عوامل بیرونی(سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی) گرایش به عرفان¬های کاذب مورد بررسی قرار گرفته است. چرا که عرفان¬های کاذب تنها در صدد پاسخ¬گویی به بعضی از ابعاد وجودی انسان می¬باشند، و خدا و قرب به خدا در مکتب¬شان وجود ندارد. بلکه هدف¬شان را رساندن انسان به آسایش و آرامش از طریق بعضی از اعمال و حرکات بی¬معنا، معرفی می¬کنند. در نتیجه در دور کردن افراد به خصوص جوانان، از دین و عرفان حقیقی نقش بسزایی دارند. لذا تلاش شده تا با شناسایی این عوامل، بتوان از پیشروی این عرفان¬ها و دین¬گریزی و متمایل شدن جوانان به سمت این فرقه¬ها جلوگیری کرد. زیرا زمانی که علل به وجود آمدن یک انحراف مشخص شود، برای درمان و پیشگیری آن می¬توان اقدام نمود و با راه¬کارهایی که اسلام در این زمینه بیان کرده، جامعه و فرد را از آن انحراف و تأثیرات منفی آن نجات داد. بر اساس نتایج به دست آمده، می¬توان ضعف معرفت، نداشتن شناخت درستی از گرایشات فطری، جهل نسبت به دین و عرفان حقیقی، مشکلات مالی و خانوادگی، سبک جدید زندگی، دلایل سیاسی و ... از مهم¬ترین عوامل گرایش روز افزون به این فرقه¬ها عنوان نمود.

تحقیق حاضر باهدف بررسی تاثیر تشیع بر ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در ایران عصر حاضر با روش فراتحلیل کمی و کیفی انجام گرفته است. برای فراتحلیل کمی تعداد31 پژوهش بر اساس سیاهه وارسی محقق ساخته انتخاب شدند. از 31 مطالعه انتخاب شده، آماره های مناسب برای محاسبه اندازه اثر و اطلاعات مورد نیاز دیگر ثبت شده و با نرم افزارcma2 به محاسبه اندازه اثرها و تجزیه و تحلیل اقدام شد. برای آمار توصیفی از نرم افزار spss16 استفاده شد. نتایج حاصل از ترکیب یافته های مطالعات و بررسی ضرایب اثر نشان می دهد بین آموزه های شیعی و ارزش ها و هنجارهای اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. مقدار اندازه اثر تلفیق شده (352/.d=) بوده و به لحاظ آماری نیز معنادار است. از آنجایی که این مقدار در دامنه ای بین 4/. تا 730/. قرار دارد، طبق دسته بندی کوهن متوسط ارزیابی می شود. این یافته فرضیه اصلی تحقیق را تایید می کند. ه در قسمت فراتحلیل کیفی تعداد 10 پژوهش مرتبط بر اساس سیاهه وارسی محقق ساخته انتخاب شدند. نتایج حاصل از ترکیب مطالعات نشان می دهد که آموزه های شیعی ( اعتقادات، اخلاقیات، عبادات) بر ابعاد مختلف ارزش ها و هنجارهای اجتماعی تاثیر دارد. در بین ابعاد آموزه های شیعی، بعد مناسکی(عبادات) بیشترین تاثیر را بر ارزش ها و هنجارهای اجتماعی می گذارد و ابعاد اعتقادی و پیامدی در مرتبه بعدی قرار می گیرند.