نام پژوهشگر: جواد طایی سمیرمی
رشید چراغی محمود رمرودی
پارامترهای اقلیمی و اثرات آنها روی گیاهان زراعی یکی از مهمترین عوامل موثر در افزایش عملکرد محسوب می شود. با بررسی آگروکلیمایی می توان امکانات بالقوه مناطق مختلف را تعیین و از این امکانات حداکثر بهره برداری را نمود. این تحقیق به منظور شناسائی پتانسیل اکولوژیکی مناطق کشت کلزا دیم از نظر پارامترهای اقلیمی و شرایط توپوگرافی زمین در استان خوزستان انجام شد. به دلیل دیم بودن کشت، برای تعیین تاریخ کشت از بارندگی موثر استفاده شد. سپس تاریخ شروع و پایان مراحل فنولوژیکی کلزا با استفاده از درجه روز- رشد استخراج گردید. دماهای آستانه و محدود کننده، و نیز میزان بارش لازم در هر دوره رشدی و نیز وضعیت فیزیکی بهینه زمین نظیر شیب برای کشت کلزا دیم از منابع مختلف استخراج شد و احتمال وقوع آنها در هر مرحله محاسبه شده و پس از محاسبات رگرسیون گیری مناطق کشت استان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به چهار گروه ضعیف (احتمال 50-25 درصد) با وسعت 65/21 درصد از اراضی قابل کشت، متوسط (احتمال 75-50 درصد) با وسعت 38/35 درصد از اراضی قابل کشت، مناسب (احتمال 100-75 درصد) با وسعت 96/42 درصد از اراضی قابل کشت و مناطق غیر قابل کشاورزی که 85/40 درصد از کل منطقه مورد مطالعه را در بر گرفت تقسیم شد.
حمید چراغی محمدرضا اصغری پور
ریسک یا عدم قطعیت یک فاکتور بسیار مهم در ارزیابی خطرات آب و هوایی و اثر بخشی استراتژی های مختلف در سیاست های کشاورزی است. هر ریسک اقلیمی توسط خصوصیات طبیعی خود، شامل خصوصیات جغرافیایی، زمان وقوع و شدت ریسک شناخته می شود. این مطالعه به منظور برآورد ریسک بالقوه تولید نخود دیم در استان کردستان انجام شد. داده های دراز مدت اقلیمی از 15 ایستگاه برای دوره زمانی بیست ساله 1370 تا 1390 جمع آوری گردید. پارامترهای آب و هوایی مطالعه شده عبارت بودند از؛ بارش روزانه، دمای روزانه، رطوبت روزانه، زمان تابش روزانه و مقدار تبخیر. شاخص های اقلیمی- زراعی برآورد شده در این مطالعه طول دوره هر مرحله فنولوژیکی نخود، روز فیزیولوژیکی و ریسک وقوع دمای بهینه و بارش در هر مرحله رشدی بود. نتایج تجزیه و تحلیل مکانی و زمانی شاخص های اقلیمی- زراعی منطقه مناسب و میزان تولید نخود دیم را تعیین کرد. استان کردستان به سه منطقه افلیم زراعی تقسیم گردید؛ منطقه پر ریسک یا نا مناسب اقلیم- زراعی (23/0 درصد از کل منطقه)، منطقه با ریسک متوسط یا با تناسب نسبی برای تولید (71/59 درصد از کل منطقه)، منطقه کم ریسک یا مناسب اقلیم- زراعی (96/37 از کل منطقه). رهیافت استفاده شده در این مطالعه روشی جدید برای تخمین آغاز، خاتمه و و طول دوره رشد بر اساس روز فیزیولوژیکی است. دقت این روش بسیار بالا است و قابل استفاده برای تجزیه و تحلیل مکانی- زمانی در مقیاس منطقه ای در سایر مناطق نیمه خشک می باشد.