نام پژوهشگر: محمدرضا رستگار مقدم تفتی
سید رضا میروزاده بهزاد قنسولی
آزمون انطباقی رایانه ای (cat) روشی نوین برای سنجش سطح علمی دانش آموزان می باشد. در حقیقت آزمون های رایانه ای با سرعت بالایی به سمت و سوی جایگزین عملی برای آزمون های کاغذی می روند (کینگزبری، هاوسر، 1993). مقاله حاضر به دنبال آزمون انطباقی رایانه ای برای ترجمه می باشد. بدین منظور دو پرسشنامه مشتمل بر 55 تست ترجمه میان 102 آزمودنی و 10 مدرس زبان انگلیسی پخش گردید. پرسشنامه اول میان 102 دانشجوی سال سوم و چهارم کارشناسی و دانشجویان کارشناسی ارشد مطالعات ترجمه با هدف تشخیص سطح دشواری تست های ترجمه از طریق روش پایلتینگ پخش گردید. پرسشنامه دوم نیز شامل 55 تست ترجمه بوده است ولی در این پرسشنامه گزینه های صحیح جواب و دلایل انتخاب تست ها مشخص گردیده بودند و میان 10 مدرس زبان انگلیسی توزیع گردید و از آنها خواسته شده بود تا سطح دشواری سوالات ترجمه را در سه سطح آسان، متوسط و دشوار محک بزنند. جواب های هر دو پرسشنامه تحلیل و بررسی شد و در نهایت 39 سوال برای سه سطح دشواری انتخاب شدند. از یک برنامه نویس کامپیوتر خواسته شد تا برنامه ای طبق مدل cat بنویسد. 32 آزمودنی پشت سیستم های رایانه نشستند و به سوال های تست یکی پس از دیگری جواب دادند. پس از هر پاسخ صحیح سوالی دشوارتر و پس از هر پاسخ اشتباه سوالی آسان تر نمایش داده می شد و تا زمانی که آزمودنی سه سوال اشتباه جواب میداد ادامه داشت. به محض اینکه چهارمین غلط اتفاق می افتاد سیستم به صورت اتوماتیک توقف می نمود. خروجی سیستم نرم افزار هم به صورت عددی می باشد که تعداد جواب های صحیح آزمودنی را نشان می داد و هم به صورت توصیفی که سطح آزمودنی را بر اساس پاسخ های صحیح مشخص می نمود. در نهایت به منظور سنجش روایی آزمون انطباقی رایانه ای ترجمه (catt) یک آزمون ترجمه نیز برگزار گردید. این آزمون ترجمه از یک متن عمومی با 191 واژه انتخاب گردیده بود. به این نکته باید خاطر نشان کرد که در تمامی دوره ها آزمودنی ها مجاز به استفاده از تمامی فرهنگ لغت ها بوده اند. آزمون ترجمه را سه ارزیاب بر اساس مدل وادینگتون (2001) ارزیابی نمودند. روایی آزمون انطباقی رایانه ای ترجمه (catt) از طریق همبستگی پیرسون بین نمره عددی تست نرم افزاری catt و میانگین نمره سه ارزیاب سنجیده شد. ضریب همبستگی بالا و رابطه خطی بین دو عدد گواه روایی catt بودند.