نام پژوهشگر: ناهید دادرس

معرفی وتقسیم بندی انواع جنگ افزارهای عصر آهن ایران (شمال - شمال غرب و غرب 1500الی550 ق . م .)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده هنر و معماری 1392
  ناهید دادرس   روح الله شیرازی

چکیده: عصر آهن تلاقی فرهنگهای اقوام مهاجر و مهاجم و اقوام ساکن ایران است . این عصر ، عصر تغییر در ساختار فرهنگی ایران در اواسط هزاره دوم به وسیله اقوام مهاجم می باشد . در نگاه کلی سلاح های این عصر به دو دسته تدافعی و تهاجمی تقسیم می گردد و جنس آنها از مفرغ ، آهن و مس و گاه برای تزیین از طلا نیز استفاده شده است. روش ساخت آنها ساخت تفکیکی و اتصال به هم ازشیوه قالبگیری بوده و همچنین سلاحها از جهت نقش و تزیین به دو دسته ساده ومنقوش تقسیم می شوند. سلاحها در این دوره همه از فلز ساخته می شده اند که پایدار باقی بمانند، لیکن کمک سلاحها و تعلقات دیگر که از جنس چرم و یا چوب بوده به مرور زمان از بین رفته اند . البته کاربرد دیگر سلاحها ، استفاده از آنها در مراسم آیینی، تدفینی و دین بوده است ، که خود حکایت از اعتقاد عمیق انسان در آن دوره به پیروز شدن در همه جهات زندگی دارد .گونه شناسی و تجزیه و تحلیل جنگ افزارها نشان می دهد که سنتها و روشهای فلزکاری منطقه در شکل آنها بی تاثیر نبوده است . بیشتر جنگ افزار ها چه تدافعی و چه تهاجمی در هر چهار منطقه شمال ، شمالغرب ، غرب و فلات مرکزی در بعضی از موارد از جمله فرم کلی یا نحوه تزیینات و یا تکنیک ساخت از هم تاثیر پذیرفته اند البته در منطقه شمالغرب این تاثیر گذاری بسیار کم بوده و فرم و نوع تزیینات با مناطق دیگر متفاوت بوده است . در سلاحهای تدافعی البته باید این نکته را در نظر داشت که هنگامی که سخن از عصر آهن می شود منظور این نیست که همه ابزارها و ادوات و آلات جنگی و غیر جنگی از آهن است ، بلکه منظور این است که شناخت و کشف آهن و استفاده از این عنصر در این دوره بوده و سیر تکامل ابزار آلات آهنی و به خصوص جنگ افزارهای آهنی در این عصر صورت گرفته است ، لیکن از فلزاتی چون برنز و مفرغ و مس و طلا تا حدودی نیز استفاده می شده است . واژگان کلیدی: عصر آهن- ابزار الات-تدافعی-تهاجمی.