نام پژوهشگر: سحر راهی
سحر راهی هوشنگ بهرامی
هدف اصلی از روش های پیش خنک کردن کاهش گرمای مزرعه محصول در طی 24 ساعت پس از برداشت تا سطح مطلوب می باشد که این امر کیفیت محصول را حفظ کرده و رضایت مندی مصرف کنندگان را تضمین می نماید. خنک سازی خلائی به عنوان سریع ترین روش خنک سازی تبخیری برای هر محصولی که دارای رطوبت آزاد است، شناخته شده است. در این مطالعه آزمایشات برای ارزیابی تأثیر فشار محفظه ی خلاء سه سطح 7/0، 1 و 5/1 کیلوپاسکال، وزن در دو سطح 100±300 و 100±900 و دمای اولیه در سه سطح 20، 30 و 40 درجه سلسیوس بر کاهش دمای سطح و مرکز، ضریب خنک سازی، فاکتور تأخیر، زمان خنک سازی و جرم از دست رفته برای خنک سازی کلم پیچ انجام شد. با استفاده از دستگاه آون دمای کلم ها به دماهای مقصود نزدیک شد تا دمای کل محصول یکنواخت و نزدیک به دمای مزرعه باشد. سپس نمونه ها به دستگاه خنک کن منتقل شده و داده برداری در فواصل زمانی 4 دقیقه ای تا زمانیکه دمای نمونه ها به دمای از قبل تعیین شده نزدیک شد ادامه یافت. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان می دهد در بین سه سطح فشار هرچه فشار ثابت شده نهایی در محفظه بیشتر، دمای اولیه ی کلم ها بیشتر و کلم ها سنگین تر باشند زمان خنک سازی بیشتر، ضریب خنک سازی کمتر و فاکتور تأخیر به طور ناپیوسته افزایش می یابد، هم چنین هر چه زمان بیشتری سپری شود کلم ها رطوبت بیشتری از دست می دهند. یکی از معایب روش خنک کردن خلاء از دست دادن رطوبت محصولات می باشد، بنابر نتایج این تحقیق با انتخاب فشار 7/0 کیلوپاسکال به عنوان فشار ثابت شده نهایی برای مخزن میزان جرم از دست رفته کمتری وجود خواهد داشت. در حقیقت درصد حاصل شده از محصول و جرم از دست رفته به طور معناداری با تنظیم فشار بهبود بخشیده شد. تأثیر فشار بر خنک سازی محصول کلم بسیار بارزتر از اثرات دو فاکتور دیگر (دما و وزن) بوده است. بنابراین براساس نتایج به دست آمده می توان امیدوار بود که استفاده از روش خنک سازی خلائی به عنوان یک تکنیک نوین پس از برداشت بتواند در حفظ کیفیت و تازگی محصولات کشاورزی موثر باشد.