نام پژوهشگر: مرتضی ثابتی
مرتضی ثابتی محمد رضا احسانی
با توجه به خصوصیات مخازن خاورمیانه که اکثر آن ها مخازن عمیق کربناته و شکافدار هستند، نیاز به ارائه مدلی است که بتواند نرخ تولید را در چنین مخازنی با شرایط تراوایی و تخلخل کم، و همچنین هدایت گرمایی پایین به خوبی تخمین بزند. به همین دلیل تکنیک های برداشت سرد از روش های گرمایی در برخی موارد موفق تر هستند. یکی از روش های بازیافت سرد، روش استخراج بخار هیدروکربنی (vapex) است. مهمترین مکانیزم روش vapex نفوذ حلال به داخل نفت و در پی آن کاهش گرانروی و ریزش ثقلی می باشد. هدف این تحقیق مدلسازی نیمه تحلیلی و عددی روش فوق و بررسی پارامترهای موثر در بازدهی فرآیند vapex است. روش نیمه تحلیلی بر اساس رشد محفظه ی حلال در شرایط ناپایدار و در فشار و دمای ثابت می باشد. در اجرای این روش، فصل مشترک نفت-حلال به قسمت های مساوی تقسیم شد و نرخ تولید در هر بازه ی زمانی محاسبه گشت. روش عددی بر اساس شبیه سازی جزئی در فرآیند vapex است که بر این اساس نرخ تولید بر حسب ضرایب نفوذ و پراکندگی متفاوت قابل محاسبه هستند. نتایج دو مدل با نتایج کارهای آزمایشگاهی و مدل های دیگر مقایسه شد. پس از آن، مدل توصیف شده برای تخمین نفت تولیدی در یکی از شرایط مخازن نفت سنگین ایران به کار رفت و به منظور بررسی تاثیر پارامترهای متفاوت چندین آنالیز در نوع حلال، تراوایی مخزن، گرانروی اولیه ی نفت سنگین، ارتفاع مخزن و ضریب نفوذ بر تولید انجام گرفت. در نهایت مشخص شد که میزان نرخ پایدار تولیدی نفت تابعی از ارتفاع بستر با توان 6847/0 است و همچنین طرح مناسبی برای تزریق حلال پیشنهاد شد به طوری که در ابتدا حلال با نرخ زیاد تزریق گردد و در ادامه نرخ تزریق کاهش یابد تا از مقدار حلال مصرفی کاسته شود وجنبه ی اقتصادی فرآیند حفظ گردد.