نام پژوهشگر: سمیه جهانشاهی

پژوهشی در بازنمایی الگوهای زنانگی در ادبیات داستانی زنان ایران(1370-1390)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هرمزگان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  سمیه جهانشاهی   فرامرز خجسته

زنانگی به مجموعه صفات، حالات، رفتارهای زنانه ای گفته می شود که در حوزه های مختلف خصوصی و عمومی از زنان سر می زند. این ویژگی ها و خصوصیات زنانه در طول تاریخ از طرف مردان مورد تحقیر و سرزنش قرارگرفته و انگ احساسی بودن خورده اند به طوری که بعضی از زنان نتوانسته اند زیر بار سنگین تحقیرها و سرزنش های مردان دوام بیاورند، در نتیجه زنانگی خود را نفی نموده اند. این پژوهش در راستای نقد فمینیستی که به بررسی تصویر زنان در آثار ادبی و هنری می پردازد با مبنا قرار دادن سه نوع الگوی زنانگی، زن خوب و پارسا(فرشته خانگی یا به عبارت دقیق تر زن سنتی)؛ زن مغرور و لجام گسیخته (زنی که رفتارهای مردانه را تقلید می کند) و الگوی سوم، زنی که از نظر گفتمان برابری طلبی زنان پیشرو، مطلوب ترین الگوی زنانگی تلقی می شود، به بازنمایی این سه الگو در ده رمان برگزیده ی 1370 تا 1390 از چهار نویسنده زن؛ یعنی فریبا وفی، روح انگیز شریفیان، زویا پیرزاد و سپیده شاملو می پردازد. در پایان نتایج پژوهش نشان می دهد که هر سه نوع الگوی زنانگی در رمان های اشاره شده وجود دارد؛ از میان نویسندگان ذکر شده، فریبا وفی گرایش بیشتری به خلق زنانی با الگوهای رفتاری مردانه دارد. روح انگیز شریفیان، زویا پیرزاد، سپیده شاملو نیز در پی آن هستند که در رمان هایشان زنانی در ردیف الگوی سوم زنانگی به وجود آورند، زنان در این الگو چهره ی بسیار متفاوت تر، با آن چیزی که باورهای سنتی جامعه از آن ها ارائه می دهد، دارند. قابل اشاره است که در کنار این الگوها، در رمان های بررسی شده، الگوی زنانگی سنتی نیز دیده می شود که می توان گفت از بسامد بالایی نسبت به دو الگوی دیگر برخوردار است.