نام پژوهشگر: مریم الماسی کوپایی
مریم الماسی کوپایی مسعود رنجبر
جنس عسلک (onosma l.) یکی از جنس های تیره گاوزبان (boraginaceae) است. این جنس با 230 گونه چوبی و علفی از اسپانیا و شمال آفریقا تا چین پراکنش دارد که ایران، ترکیه و غرب سوریه به عنوان مراکز تنوع آن به حساب می آیند. در فلور ایرانیکا برای این جنس 55 گونه معرفی شده است که 17 گونه آن انحصاری ایران هستند. جنس onosmaتوسط گیاه شناسان مختلف بررسی شده و رده بندی درون جنسی متنوعی ارایه شده است که همه آنها بر اساس صفات ریخت شناختی شامل: شکل توبرکل کرک، حالت کرک، نحوه ی اتصال پرچم و سایر صفات گیاه بود ه اند. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی بیش از 150 جمعیت متعلق به 28 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، ریزریخت شناختی دانه گرده و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتری spss 9.0 و3.2 mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 85 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که همه گونه ها به ویژه بر اساس کرک و پرچم در 6 گروه قرار می گیرند. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عددهای پایه ی کروموزومی 8، 9 و 10 x =، در دو سطح پلوئیدی (2n = 4x و 2n = 2x) و b کروموزوم در گونه های جنس onosma هستند. مطالعه ریز ریخت شناسی دانه های گرده پس از فرایند استولیز با میکروسکوپ نوری انجام شد. گروه بندی حاصل از مطالعه ریز ریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه تا حدودی تاییدکننده مطالعه ریخت شناسی است