نام پژوهشگر: فاطمه شمشیرگر
فاطمه شمشیرگر اسماعیل کرمی دهکردی
افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به تامین امنیت غذایی منجر به استفاده بی رویه از منابع و کاربرد بیش از حد فناوریهای حاصل از انقلاب سبز همچون سموم و مواد شیمیایی آسیب زا به انسان و محیط زیست شدهاست. از این رو استراتژی های مختلفی به منظور ارتقای دانش کشاورزان از طریق تلفیق فنون علمی با دانش بومی و ترویج کشاورزی پایدار ابداع شده که مدرسه در مزرعه (ffs) یکی از آنهاست. هدف این پژوهش بررسی چگونگی اجرای رهیافت مدرسه در مزرعه و تاثیر آن در زمینه مدیریت پایدار آفات سبزی و صیفی در شهرستان شوش در استان خوزستان است. این مطالعه با استفاده از یک روش شناسی ترکیبی مبتنی بر مطالعه ی موردی و پیمایش با بکارگیری فنون تحلیل اسناد، مصاحبه نیمه ساختاریافته و ساختار یافته و گروههای متمرکز با کارشناسان و کشاورزان شرکت کننده در این پروژه ها و غیر شرکت کنندگان سبزی و صیفی کار این شهرستان انجام شدهاست. در انجام پیمایش، یک پرسشنامه تهیه گردید که روایی و پایایی شاخص های مورد نظر از طریق پانل های تخصصی و مطالعه اولیه مورد تایید قرار گرفت. همچنین نمونه ای متشکل از 193 نفر بر اساس یک روش نمونه گیری چند مرحله ی انتخاب گردید که مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجارب استان خوزستان حاکی از آنست که در حال حاضر 177 سایت ffsipm در استان خوزستان در حال اجرا بوده و محصولاتی از قبیل انواع کلم، کاهو، هویج، سیب زمینی، گندم، کلزا، عسل، شیر، گوجه فرنگی، خیار و خرما را تحت پوشش قرار داده اند. شرکت در پروژههای ffs اگرچه منجر به کاهش معنیدار مصرف سموم نشدهاست، ولی به شرکتکنندگان کمک نموده است که در مورد شیوه صحیح استفاده از سموم و پیامدهای آنها، همچنین اصول و نکات ایمنی استفاده از سموم بیشتر مطلع شده و آنها را بهتر رعایت کنند. پروژههای ffs تاحدی تصمیمگیری و اقدامات جمعی را بین کشاورزان شرکتکننده در خصوص مدیریت آفات افزایش دادهاند و منجر به بالا بردن میزان دانش کشاورزان نسبت به روشهای کنترل غیرشیمیایی همچون فناوریهای بیولوژیک و فناوریهای مکانیکی مبتنی بر دانش محلی و افزایش استفاده از فناوریهای بیولوژیک و نوین به زراعی شده است. آزمون همبستگی و رگرسیون متغیرهای مستقل با شاخص دانش کشاورزان حاکی از آن است که علاوه بر شرکت کشاورزان در پروژهی ffs، تعاملات کشاورزان بواسطهی ارتباطات میان فردی با کارشناسان دولتی و خصوصی و رسانههای جمعی، همچنین کسب اطلاعات آنها از کنشگران رسمی و غیر رسمی دولتی و خصوصی در دانش کشاورزان در مورد مدیریت تلفیقی آفات موثراست