بندر خرمشهر درسواحل جنوب غربی ایران و در کرانه های خلیج فارس و در کنار رودخانه ‏کارون، در مرز بین ایران و عراق قرار دارد و به خاطر این موقعیت سوق الجیشی و اقتصادی، ‏همواره مورد توجه و حائز اهمیت بوده است. در دوره پهلوی اول نیز به مانند ادوار گذشته ‏تاریخی به خصوص دوره قاجار و به ویژه بعد از آزاد سازی کارون در سال1233ق/ 1888م، ‏خرمشهر نقشی تاثیر گذار در تجارت خلیج فارس ایفا کرد. دراین دوره خرمشهر با بسیاری از ‏کشورهای اروپایی و آ سیایی ارتباط تجاری داشت و شرکت های تجاری مختلفی به خصوص ‏از کشورهای انگلیس، آلمان و ژاپن در این بندر فعالیت می کردند.‏ در سالهای ابتدایی حکومت رضاشاه، حجم مبادلات تجاری خرمشهر از لحاظ صادرات و ‏واردات چندان زیاد نبود. اما به تدریج و به خصوص بعد از افتتاح راه آهن، حجم و ارزش ‏کالاهای تجاری افزایش یافت و این بندر با رونق خود، از رونق بندر بوشهر تا حدی کاست.‏ مساله پژوهش حاضر بررسی جایگاه و نقش بندرخرمشهر و نواحی پس کرانه ای آن در دوره ‏پهلوی اول می باشد. این پژوهش بر این فرض مبتنی است که با افتتاح راه آهن و ارتباط ‏بیشتر خرمشهر با مناطق پس کرانه ای و نواحی داخلی ایران، این بندر رونق تجاری زیادی ‏پیدا کرد و نقش عمده ای در تجارت خلیج فارس ایفا نمود. این امر باعث گردید تا از رونق ‏بنادر دیگری همچون بوشهر و بندرعباس تا حدی کاسته شود.‏ روش مورد استفاده در این پژوهش تاریخی با تکیه بر تکنیک های اسنادی، کتابخانه ای و ‏میدانی است و با نگرش تاریخ اقتصادی تنظیم و ارائه گردیده است. ‏