نام پژوهشگر: ملیحه کبیری نسب
ملیحه کبیری نسب علیرضا هادی زاده
چکیده در این بررسی، اثرات زیستی اسانس اکالیپتوس eucalyptus camaldulensis روی مراحل مختلف زیستی شب پره هندی plodiainterpunctella یکی از مهمترین آفات انباری مورد بررسی قرار گرفت. اسانس از گل و برگ خشک شده اکالیپتوس و بوسیله دستگاه کلونجر تهیه گردید. در آزمایش های زیست سنجی تخم و لارو از پتری های شیشه ای به حجم 53 میلی لیتر و برای حشرات کامل از بطری های شیشه ای به حجم 1160 میلی لیتر استفاده شد. از کاغذ صافی واتمن n?1 بعنوان منبع متصاعد کننده اسانس استفاده شد. اثر تدخینی روی تخم های یکروزه، سه مرحله لاروی شامل لارو کوچک (یکروزه)، متوسط (10-7 روزه)، بزرگ (20-17 روزه) و حشرات کامل مورد بررسی قرار گرفت. میزان lc50 برای مراحل ذکر شده بترتیب 57/184، 9/20، 8/618، 1010 و 265/0 میکرولیتر بر لیتر هوا براورد شد. بر این اساس حشرات کامل به اسانس حساسیت بالاتری داشتند. در بررسی اثرات کشندگی تجمعی، روند صعودی مرگ ومیر در طی روز های مختلف تا 14 روز و همچنین درصد ظهور حشرات کامل بررسی شد. نتایج نشان داد با افزایش زمان تیمار، مرگ ومیر لاروها نیز افزایش یافت. در تمامی تیمار ها درصد خروج حشرات کامل از لارو های تیمار شده، به طور معنی داری پایین تر از تیمار شاهد بود. برای بررسی دوام اثر حشره کشی اسانس روی حشرات کامل از سه غلظت 86/0، 72/1 و 44/3 میکرولیتر بر لیتر هوا استفاده شد. نتایج نشان داد اسانس اکالیپتوس دوام بالایی دارد طوری که بالاترین غلظت بکاربرده شده اسانس توانست تا 33 روز دوام خود را حفظ کرده و همچنان اثر حشره کشی داشته باشد. طی آزمایش های دیگری میزان مرگ ومیر ناشی از سه غلظت 86/0، 22/1 و 44/3 میکرولیتر بر لیتر هوا در نتیجه 1، 2، 4، 8، 16 و 24 ساعت در معرض قرار گرفتن اسانس تعیین شد. با افزایش زمان در معرض بودن، میزان مرگ ومیر نیز افزایش یافت. 24 ساعت پس از تیمار مرگ ومیر در هر سه غلظت بالای 90 درصد بود. برای بررسی اثرات دور کنندگی اسانس از دستگاه بویایی سنج y شکل از جنس پلی اکریلیک استفاده شد. میانگین درصد دورکنندگی برای حشرات کامل 66/91، لارو متوسط 33/83 و لارو بزرگ 05/68 درصد براورد شد که بترتیب در گروه های v, v وiv از گروه های شش گانه تقسیم بندی اثرات دورکنندگی اسانس ها قرار گرفت. کلمات کلیدی: اسانس های گیاهی، شب پره هندی، سمیت تدخینی، اثر دور کنندگی