معماری پدیده ای میان رشته ای با ماهیتی پیچیده اما منظم است که تغییر یکی از عوامل آن دیگر عوامل را به تغییر وامی دارد. با ورود مدرنیته معماری معاصر ایران وارد دوران پر تنشی شد. تغییر شیوه ی زندگی از یک طرف و تغییر انسان و نیازهایش از طرف دیگر (ناشی از ورود مدرنیته) باعث شده است تا پژوهش های معماری برای تعدیل این تغییرات شکل بگیرد. مسکن به عنوان جلوه گاه ظرافت های معماری و ملموس ترین رابط انسان و معماری است که انسان با زندگی کردن در آن با مسکن در ارتباط است و از فرآورده های آن بهره می برد. از آنجایی که انسان از قابلیت های مسکن برای خواسته ها خود سود می برد و از کاستی های آن رنج می برد. لذا لازم است تا با پژوهش در این راستا، آسیب های مسکن شناسایی و راهکار های عملی برای رفع نقایص و کیفیت بخشی آن اتخاذ شود. ما در این نوشتار ابتدا با نگاهی آسیب شناسانه به واکاوی اثرات مخرب مدرنیته در معماری مسکن پرداختیم. نتایج ارزیابی ها و بررسی ها نشان دادند که عدم مشارکت مردم در طراحی مسکن و از بین رفتن حس مکان عارضه ای است که برای برون رفت از آن به پژوهش معماری نیاز است. در این پژوهش نشان داده می شود که مفهوم از آن خودکردن فرآیندی است که با محور قرار دادن ابعاد مختلف انسان و نیازهایش، زمینه را برای احیای حس مکان در مسکن فراهم می کند. عوامل کالبدی تامین کننده این مفهوم معرفی شده اند و قابلیت های که برای ساکنین به و جود می آورد نیز توضیح داده شده است. بر این اساس تدابیر و احکام لازم برای تامین این مفهوم استخراج شد. اهمیت و ارتباط پژوهش با بستر طراحی (شهر ایلام) نیز به عنوان یک ضرورت در نظر گرفته شده است. در پایان یک بلوک مسکونی با رعایت مبانی نظری و ملزومات بستر را طراحی کردیم) به عنوان الگوی استفاده از این پژوهش(.