نام پژوهشگر: فهیمه بشارت لو
فهیمه بشارت لو غلامرضا منتظری
با شکلگیری تحولاتی در مناسبات جهانی و روابط منطقهای و حتی داخلی ایران، روابط ایران و اروپا دوران نوینی را شکل داد. از این رو، سیاحان متعددی از کشورهای مختلف اروپایی با اهداف متفاوت به ایران سفر کرده و هر کدام گزارشها، یادداشتها و سفرنامههایی از خود بهجا گذاشتنددر این پژوهش، ادبیات سفرنامهای، بهویژه انگیزه سیاحان خارجی بررسی شده است. همچنین بررسی عوامل رونق سیاحت در نیمه دوم سده پانزدهم و اوایل سده شانزدهم میلادی که موجب شکلگیری آثار سفرنامهای شد، از دیگر مباحث این نوشته است. اکتشافات جغرافیایی، با دو زایش مهم سیاسی در قالب پیدایش استعمار، و اقتصادی در قالب شکلگیری سرمایهداری در جهان، مولفههای مهم در حرکت غرب به سوی شرق بوده است. در این شرایط، اهمیت سوقالجیشی ایران و مازندران و علاقهمندی ایرانیان به اخذ دانش و علوم مختلف غرب، و نیز عوامل اجتماعی ـ مذهبی دیگری ، موجب توجه به مازندران در اوج و اقتدار دولت صفوی گردید. بنابراین از قرن هفدهم سیاحان خارجی به قصد ماجراجویی، تجارت، تبلیغ دین مسحیت یا دیپلماسی، کاروانهای اروپاییان سیلگونه روانه ایران میشدند. که در این میان، تنها برخی از آنها اقدام به نوشتن سفرنامه و شرححال کردند که بخشی از منابع تاریخ مازندران در دوره صفویه را تشکیل میدهند. سفرنامههای دوره صفوی بیشتر در سفر به مازندران عمدتا به فرهنگ و ویژگیهای اجتماعی پرداختهاند تا سیاسی..به گونه ای که سیاحان خارجی ضمن توصیف از طبیعت دلنواز مازندران، و احساس شگفتی از مناظر آن، به بررسی پاره ای از آداب و رسوم و خانه ها و معماری و وضعیت کشاورزی و تغذیه مردم مازندران می پرداختند و سپس در یک قضاوت کلی، در مورد مردم و فرهنگ مازندران سخن می گفتند .