نام پژوهشگر: سید علی معلم زاده
سید علی معلم زاده پروین منصوری
درماتوفیتوزیس یک بیماری شایع جلدی قارچی است که انتشار جهانی داشته و از نظر بهداشتی با اهمیت می-باشد که پوست و ضمائم آن مانند مو و ناخن را درگیر می کند. شدت بیماری علاوه بر سوش عامل و حساسیت میزبان به قارچ مولد، به وضعیت عمومی بیمار نیز بستگی دارد. بیشترین عامل عفونت قارچی ناخن یا اونیکومایکوزیس، ترایکوفیتون روبروم شناخته شده است. اگرچه این عفونت در افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی به شکل تهاجم موضعی، عمقی یا منتشره چند ارگانی درمیآید که در رفرانس های علمی به اسـامی tinea; ringworm و کچلی مطرح می شود. گونه های مختلف مخمرها، درماتوفیت ها و ساپروفیت ها یا کپک ها نیز ایجاد عفونت اونیکومایکوزیس می کنند. روش های متداول فعلی مانند آزمایش مستقیم میکروسکوپی و کشت، زمانبر بوده و از طرفی وجود احتمال منفی کاذب دراین دو روش، جواب گوی همه گیری این بیماری در بیماران مختلف از جمله بیماران ایمونوساپرس که به هر دلیلی سیستم ایمنی شان تضعیف شده است نمی باشد. روش بکار برده شده در این مطالعه، برای اولین بار در ایران تعداد 186 بیمار مشکوک و آلوده به انیکومایکوزیس، یا عفونت قارچی ناخن را به صورت مستقیم مورد بررسی و تشخیص مولکولی قرار داد که ازین تعداد 140 نفر زن (75%) و 46 نفر مرد (25%) با درگیری ناخن های دست و پا بوده اند. امروزه اهمیت بکار گیری پروتکلهای درمانی هدفمند و کارآمد، بر علیه آلودگی به گونه های مختلف درماتوفیتها برپایه تشخیص سریع و دقیق عامل عفونی احساس می شود. در بسیاری از کشورها از روشهای مولکولی متعدد و متنوعی برای تشخیص طیف وسیعی از بیماریهای عفونی سود می برند. واکنش زنجیره ای پلیمراز تکنیکی است که به طور گسترده در بیولوژی مولکولی بکارگرفته می شود. با پیشرفت تکنولوژی pcr و با استفاده از real time pcr سرعت تشخیص آزمایشگاهی انواع بیماری ها ازجمله درماتوفیتوزیس نیز درحال افزایش است که میتواند تشخیص سریع و شناسایی درماتوفیت ها را از مقادیر ناچیز مواد اولیه (نمونه بالینی) در ظرف چندین ساعت امکان پذیرکند. در این تحقیق علاوه بر روش های رایج آزمایش مستقیم و کشت، به صورت مقایسه یی از هر دو روش معمول pcr و پیشرفته real time pcr نیز استفاده گردید. از مجموع 186 نمونه بالینی بیماران در pcr معمولی، 92 نفر با پرایمر اختصاصی روبروم " t-rub" مثبت (49%) و 161 نفر با پرایمر یونیورسال قارچ its1&4 (86%) مثبت شده اند که 92 نفر اختصاصی روبروم نیز شامل آن شده و 25 مورد هم، منفی باقی ماند. همچنین از مجموع 186 نمونه pcr معمولی، تعداد 112 نمونه بالینی آن با real time pcr ارزیابی شد که 25 مورد منفی pcr معمولی نیز شامل آن می شود. از مجموع موارد منفی، 19 مورد آن در real time pcr مثبت و 6 مورد باز هم منفی باقی ماند.