نام پژوهشگر: فضه صادقی
فضه صادقی عباس یداللهی
تترا یا epineuse imperial با نام علمی prunus empyrean3 گیاهی است که خاستگاه آن رم ایتالیا (isf) است. از نظر سازگاری پیوند، با هلو و شلیل بسیار سازگار است. بررسی ها نشان دهنده مناسب بودن این پایه برای درختان زردآلو و آلو می باشد. از نظر تکثیر، این پایه به آسانی و از طریق قلمه تکثیر می شود. به طوری که گیرایی قلمه تترا در تیمار2000 ppm ایندول بوتیریک اسید (iba) بین 65-80% می باشد. همچنین امکان تکثیر پایه تترا از طریق کشت بافت نیز وجود دارد. به منظور دست یابی به محیط مناسب تولید درون شیشه ای تترا آزمایش های مختلفی طراحی شد. در اولین آزمایش، جوانه ها پس از ضدعفونی به محیط های کشت ms (murashige and skoog, 1962)، 1/2 ms، wpm (woody plant medium) و me (specific media) منتقل شدند. که محیط کشت wpm به عنوان بهترین محیط برای مرحله استقرار انتخاب شد. مرحله پرآوری با انجام چهار آزمایش جداگانه بهینه شد. دراولین آزمایش پرآوری ریزنمونه ها به محیط های کشت wpm و me با سه غلظت bap (4/0، 8/0 و 2/1) منتقل شدند. بیشترین طول (032/2 سانتی متر) و تعداد نوساقه (6/5) به ترتیب در محیط کشت me دارای 8/0 و 4 /0 میلی گرم در لیتر بنزیل آمینو-پورین به دست آمد. در آزمایش دوم، تاثیر سه غلظت tdz (4/0، 8/0 و 2/1) در دو محیط کشت wpm و me بررسی شد. بیشترین تعداد نوساقه (2/7) در محیط کشت me به همراه 2/1 میلی-گرم در لیتر tdz مشاهده شد. آزمایش سوم به منظور ارزیابی اثر دو نوع هورمون بنزیل آمینوپورین و نفتالین استیک اسید با غلظت های مختلف، بر روی محیط کشت me انجام شد. بیشترین طول (698/1 سانتی متر) و تعداد نوساقه (52/5) به ترتیب در محیط کشت me دارای 4 /0 میلی گرم در لیتر bap و 2/1 میلی گرم در لیتر bap به همراه 01/0 میلی گرم در لیتر naa به دست آمد. در آزمایش چهارم، بررسی تأثیر ایندول بوتریک اسید (0، 05/0، 1/0، 15/0 و 2/0 میلی گرم) در ترکیب با بنزیل آمینوپورین (8/0 میلی گرم در لیتر) نشان داد که ایندول بوتریک اسید باعث افزایش طول و تعداد نوساقه در مقایسه با تیمار شاهد شد. بهترین تیمار از نظر طول و تعداد نوساقه مربوط به محیط کشت دارای 8/0 ملی گرم در لیتر bap به همراه 05/0 میلی گرم در لیتر iba به ترتیب با طول نوساقه (042/2) و تعداد (4/30) بود. برای مرحله ریشه دهی، محیط های مختلف رشد (1/2 ms, ls و me) در ترکیب با هورمون ایندول بوتریک اسید ( 5/0، 1، 5/1 و 2) مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین درصد ریشه دهی که 100% بود در تیمار دارای 5/0 میلی گرم در لیتر ایندول بوتریک اسید مشاهده شد. به دلیل کیفیت پایین ریشه های به دست آمده از این آزمایش که ضخیم و شکننده بودند و هم چنین نقش مثبت تیامین و سکسترون آهن در افزایش کیفیت و کمیت ریشه های درختان میوه در کشت بافت، آزمایشی جهت بررسی نقش عناصر ذکر شده انجام شد. بنابراین ریزنمونه هایی با طول 3-5/2 سانتی متر به محیطی که منجر به 100% ریشه دهی (1/2 ms به همراه 5/0 میلی گرم در لیتر) در آزمایش قبل شده بود منتقل شدند. نتایج نشان داد که تیامین (6/1 میلی گرم در لیتر) و سکسترون آهن (150 میلی گرم در لیتر) در واکنش با یکدیگر منجر به بهترین نتایج از نظر کیفیت و کمیت ریشه های به دست آمده شدند. ریشه ها در این تیمار در مقایسه با سایر تیمارها، نازک و قابل انعطاف بودند. داشتن چنین ریشه هایی نه تنها باعث موفقیت گیاه طی مرحله سازگاری می شود بلکه منجر به کاهش میزان تلفات در این مرحله نیز می شود.