این مطالعه با هدف بررسی تغییرات فسفر قابل استخراج تحت تیمار کمپوست زباله شهری، کود شیمیایی از منبع kh2po4 و مخلوط این دو در دو سطح 1 و 2 درصد در نه نمونه خاک آهکی و در یک دوره زمانی صفر تا 3600 ساعت در شرایط اینکوبیشن (رطوبت fc و دمای 0c25) انجام گردید. نتایج نشان داد که با افزایش زمان مقدار فسفر قابل استخراج به روش اولسن در هر دو سطح یک و دو درصد در تیمار کود شیمیایی کاهش و در تیمار کمپوست زباله شهری افزایش می یابد. شش مدل ریاضی (الوویچ ساده شده، تابع توانی، دیفیوژن پارابولیکی، مرتبه صفر، مرتبه اول و مرتبه دوم) به منظور توصیف سینتیک تبدیل فسفر غیرباقی مانده به باقی مانده مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه مدل ها نشان داد که با توجه به ضریب تشخیص و خطای معیار تخمین، معادله مرتبه دوم بهترین معادله جهت توصیف سینتیک تغییرات فسفر قابل استخراج در تمامی تیمارها می باشد. همچنین نتایج نشان داد با افزایش کربنات کلسیم معادل سرعت تبدیل فسفر غیرباقیمانده (قابل استخراج به روش اولسن) به باقیمانده در تیمار کود شیمیایی و تبدیل فسفر باقیمانده به غیرباقیمانده در تیمار کمپوست زباله شهری افزایش می یابد. همچنین در این مطالعه تأثیر کمپوست زباله شهری و مقایسه آن با منبع شیمیایی فسفردار (kh2po4) بر توزیع فسفر در فرآکشن های مختلف برای سطح دو درصد در پنج نمونه خاک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کمپوست زباله شهری بطور معنی داری باعث افزایش فسفر قابل استخراج به روش اولسن در خاک می شود(p?0.01). همچنین نتایج نشان داد که کمپوست زباله شهری باعث جلوگیری از ورود فسفر محلول به جزء پیوند یافته با کربناتها می شود این درحالی است که در تیمار کود شیمیایی جزء ca-p با گذشت زمان افزایش یافته و همین امر موجب افزایش فسفر باقیمانده شده است(p?0.01).