نام پژوهشگر: فرشته ولیان پور
فرشته ولیان پور محمد علی آزاده
یکی از مهم ترین اهداف صنایع بزرگ نظیر نفت و گاز تولید بیشتر و بهتر در سایه توجه به مسائل ایمنی می باشد. امروزه مدیرانی موفق می باشند که کار و تلاش خود را با مقررات ایمنی همراه سازند و با پیشرفت علم و تکنولوژی به فن آوری پیشرفته در مسائل ایمنی و حفاظتی دست یابند. رعایت دستورالعمل های ایمنی در صنعت نفت و گاز بدلیل وجود موارد و شرایط خطرناک از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد. از طرفی آمار حوادث نشان می دهد که دلیل اصلی در بسیاری از حوادث خطای انسان می باشد. از این رو شناسایی و درک عواملی که بر رفتار ایمنی کارکنان اثر می گذارد، عامل کلیدی در پیشگیری از بروز حوادث می باشد. لذا بر آن شدیم در این تحقیق به ارزیابی عملکرد سیستم های انتقال گاز از نقطه نظر سبک های تصمیم گیری به عنوان عاملی تأثیرپذیر از فاکتورهای فردی و تأثیرگذار بر رفتار افراد و شاخص های ایمنی بپردازیم. به منظور دستیابی به اهداف این تحقیق، پرسشنامه هایی استاندارد جهت بررسی شاخص های تأثیر گذار بر ایمنی و تعیین سبک افراد در بین واحدهای شرکت انتقال گاز منطقه سه طراحی و توزیع شده است. در این مطالعه یک الگوریتم هوشمند بر پایه روش های هوشمند ریاضی و آماری، جهت بررسی کارایی واحدها طراحی گردیده است. پس از تعیین سبک غالب واحد ها، این الگوریتم با استفاده از بهترین روش در بین روش های سیستم استنتاج عصبی-فازی تطبیقی و رگرسیون های خطی و غیر خطی و با توجه به شاخص های تأثیر گذار بر سبک های تصمیم گیری به عنوان متغیرهای ورودی و فاکتورهای ایمنی به عنوان متغیرهای خروجی به ارزیابی عملکرد و تعیین سبک کارا در بین واحدهای شرکت انتقال گاز می پردازد. شایان ذکر است سبک های تصمیم گیری درایور در این مطالعه عبارتند از: سبک قاطع، انعطاف پذیر، سلسله مراتبی و فراگیر. در مرحله بعد به منظور تعیین سبک بهینه با بیشترین میزان کارایی در سایت مورد بررسی، طی 10 مرحله، هر کدام از سبک های تصمیم گیری و هم چنین ترکیبات دو تایی آن ها به طور جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفته اند. در هر مرحله شاخص های تأثیر گذار بر سبک یا ترکیب سبک های گفته شده در آن حالت به عنوان ورودی و فاکتورهای ایمنی به عنوان خروجی در نظر گرفته شده و با استفاده از سیستم استنتاج عصبی-فازی، مقادیر کارایی واحدها در هر حالت به دست آمده است. از نتایج این مطالعه می توان به تعیین واحد های کارا و ناکارا، تعیین روابط موجود بین گروه های مختلف سبک های تصمیم گیری، تعیین سبک غالب و کارا در بین واحدها و تعیین سبک بهینه در سایت مورد بررسی اشاره کرد. نتایج این تحقیق به طور موثری قابل استفاده توسط مدیران می باشد زیرا این نتایج مشخص خواهد نمود که چه سبک یا تلفیقی از سبک های تصمیم گیری برای انجام کارهای محوله در سیستم مورد نظر مفید می باشد. این امر از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که اختصاص سبک های تصمیم گیری نامناسب به کارهای محوله موجب بروز انواع خطاهای عمدی و غیرعمدی در اینگونه سیستم های حساس خواهد شد و کل سیستم را بسمت حوادث کوچک و بزرگ هدایت خواهد نمود. لذا مدیران با استناد به نتایج این مطالعه، اپراتورها را با سبک های تصمیم گیری مناسب برای انجام کارهای مختلف گزینش کرده و با کمک به وی در بهبود سبک خود و هماهنگی بیشتر با موقعیت شغلی باعث افزایش بهره وری و کارایی افراد و در نتیجه کل سیستم خواهند شد که در نهایت موجب ارتقا و بهبود ایمنی در سیستم می گردد.