قطعاً خُلق حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله وسلم که پروردگار عالم در دومین سور? نازل شده آن را به طور مطلق به عظمت وصف کرده است از مهم ترین عوامل گسترش اسلام بوده است. قرآن در بیش از هشتاد آیه، مستقیم یا غیرمستقیم، به اخلاق اجتماعی پیامبر (ص)، از دو بُعد ایجابی و سلبی اشاره کرده است. حُسن خُلق، رحمت بودن برای عالمیان، عفو، صبر، اشتیاق زائدالوصف بر هدایت مردم، اخلاص و عدالت از مهم ترین صفات ایجابی رسول خدا (ص) است. خلق بد و روحی? خشن، خیانت و ظلم از صفاتی است که آیات قرآن از آن حضرت نفی کرده است. حضرت محمد (ص) به رغم ویژگی های والای اخلاقی که خداوند آن را ستوده است، هنگام اجرای احکام و حدود الهی با قاطعیت برخورد و با مخالفان به-شدت مقابله می کرد. جامع? کنونی بیش از هر زمان دیگر به اخلاق والای پیامبر(ص) نیازمند است. یکی از راه های مهم برای الگوسازی اخلاق و رفتار پیامبر(ص) شناخت و معرفی سیر? ایشان است که به وسیل? افرادی که بیشترین تأثیر را در میان اقشار جامعه دارند مانند والدین، معلمان، مبلغان، مدیران و هنرمندان صورت می گیرد. این افراد در مسیر اسوه سازی باید چند نکته را مورد توجه ویژه قرار دهند: نخست این که خود باید پیش از هرچیز عامل به سیر? پیامبر(ص) باشند، همچنین از ابزارهای مختلف و متناسب با ویژگی های مخاطبان بهره گیرند. نکت? دیگر آن است که از آسیب هایی که در اسوه سازی پیامبر (ص) ممکن است پیش آید مانند تاریخی جلوه دادن اسوه های دینی، فراانسانی جلوه دادن الگوهای دینی، تعمیم الگوهای نادرست، تقدس زدایی از الگوهای دینی و غیره اجتناب کنند.