چکیده پایان نامه: سابقه و هدف: با پیشرفت روزافزون علم و همچنین افزایش بیماری های مختلف از جمله دیابت، نیاز به روش هایی جهت کنترل بهتر عوارض این بیماریها احساس می شود. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر یک دوره تمرین هوازی به همراه و بدون مصرف مکمل زنجبیل بر برخی شاخص های لیپیدی خون مردان دیابتی نوع دو انجام شد. مواد و روش ها: 36 بیمار مرد مبتلا به دیابت نوع دو با دامنه ی سنی 40 تا 55 سال که فعالیت بدنی منظم نداشتند انتخاب و بطور تصادفی به سه گروه12نفری شامل: 1- شاهد (مصرف دارونما)، 2- فعالیت ورزشی+دارونما و 3- گروه مکمل زنجبیل به همراه فعالیت ورزشی تقسیم شدند. گروه مکمل زنجبیل روزانه یک گرم پودر زنجبیل (2 عدد کپسول 500 میلی گرمی) دریافت کردند. گروه های اول و دوم همین میزان کپسول دارونما دریافت کردند. گروه های تجربی (دوم و سوم)، تمرین هوازی با شدت 60 الی 75 درصد حداکثر ضربان قلب ذخیره را به صورت سه جلسه در هفته به مدت هشت هفته انجام دادند. خون گیری پس از 12ساعت ناشتایی شبانه، در ابتدا و پس از مداخله، جهت سنجش فاکتورهای لیپیدی شامل hdl، ldl، کلسترول تام و تری گلیسیرید و همچنین نسبت های tg/hdl، tg/ldl، ldl/hdlو tc/hdl انجام شد. شاخص های ترکیب بدن و پیکرسنجی نیز به موازات خون گیری سنجیده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 18 توسط آزمون های آماری آنوا و تی همبسته تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: پس از هشت هفته تمرین هوازی، افزایش معناداری در میزان hdl هر دو گروه تمرین هوازی مشاهده شد. فاکتورهای tg و tc و نسبت های tg/hdl، tg/ldlو tc/hdl در گروهی که به همراه ورزش، مکمل زنجبیل مصرف کرده اند نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافت. ولی میزان ldl و ldl/hdl در هیچیک از گروه های تمرین هوازی تغییر معناداری نداشت. نتیجه گیری: ورزش به عنوان یک روش مکمل، جهت کاهش عوارض نیمرخ لیپیدی می تواند در بیماران دیابتی بکار رود. در این میان مصرف مکمل زنجبیل به علت خاصیت کاهندگی لیپیدهای خون و کاهش پراکسیداسیون لیپیدی، در کنار ورزش می تواند اثرات مفیدی در بیماران دیابتی داشته باشد.