دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان با مساحت بالغ بر 400 هزار کیلومتر مربع در میان پنج کشور ایران، آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان واقع شده است. تا قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی(در سال1991) در دوران نظام دوقطبی با محوریت دو ابر قدرت امریکا و اتحاد جماهیر شوروی، منطقه ی خزر تحت سلطه ی شوروی قرار داشت با فروپاشی شوروی و به تبع آن از میان رفتن نظام دوقطبی، تلاش ایالات متحده برای تک قطبی کردن جهان و سلطه بر مناطق تحت نفوذ شوروی سابق شدت گرفت، از سویی مقابله ی قدرت های درجه 2 جهان با شکل گیری یک نظام تک قطبی به رهبری ایالات متحده ؛ صحنه ای از رقابت را در مناطق مختلف جهان شکل داد ، یکی از این مناطق دریای خزر است. دریای خزر به دلیل داشتن منابع انرژی نفت و گاز و منابع آبزی و نیز قرار داشتن در محل تلاقی محورهای ارتباطی شمال به اقیانوس هند و محور اروپا به شرق دور سالهاست صحنه ی رقابت قدرت ها است. رقابتی که با هدف کسب منافع بیشتر و در نهایت دستیابی به سلطه شکل می گیرد. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل ایجاد رقابت در منطقه ی خزر، تاکتیک های رقابتی قدرت ها و قدرت های درگیر در این رقابت است تا در نهایت با ارائه ی الگویی از رقابت، بتواند به دیدی روشن از واقعیت های حاکم در منطقه دست یابد. تا از این رهگذر، با ارائه ی پیشنهاداتی چند، سهمی در اتخاذ سیاست گذاری های صحیح و در نهایت ارتقاء جایگاه جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان داشته باشد.