امثال یکی از شالوده های اصلی زبان ونمودار فرهنگ، آداب و رسوم و تاریخ هر ملت است. مردم با کاربرد امثال به کلام خود استحکام و زیبایی می بخشند تا بیش از پیش دلپذیر و موثر واقع شود. بسیاری از امثال پیش از اینکه در آثار نویسندگان یا شعرا ظاهر شوند، مدت ها در زبان و گویش عامیانه مردم رایج و سایر بوده و همانند افسانه ها و قصه ها، سینه به سینه نقل شده اند. اکثر قریب به اتفاق امثال و حکم اروپایی، ریشه در ادبیات قدیم یونان، روم و همچنین انجیل عهد قدیم و جدید دارد. افراد بسیاری تا کنون در زبان فارسی و عربی به جمع امثال پرداخته اند و کتب بسیاری در زمینه امثال فارسی ،عربی یا مشترک به زینت طبع آراسته گردیده است. در برخی کتب نیز شأن نزول برخی مثلها ذکر گردیده است اما در خصوص تطبیق و مقایسه امثال مشترک فارسی و عربی، نزدیکی یا دوری این دو فرهنگ، آداب و رسوم و افکار و تصورات مردم ایران و عرب در زمینه امثال اثری به چشم نمی خورد. با توجه به اشتراکات فراوان زبان فارسی و عربی و کاربرد امثال و حکم عربی در اشعار بسیاری از شاعران پارسی گوی در صدد تبیین شباهت ها و بررسی عمیق ادبی و فرهنگی مشترکات فارسی و عربی برآمدم تا تطبیقی میان امثال مشترک فارسی و عربی داشته باشم و ارتباط و نزدیکی این دو فرهنگ را بیش از پیش بازشناسم. از آنجا که کار تطبیقی در زمینه افزایش شناخت دو فرهنگ از یکدیگر و آگاهی از پیشینه فرهنگی و ادبی آن دو در این زمینه مشاهده نکردم طرح این مبحث را ضروری می دانم. بسیاری از امثال و حکم و اصطلاحات مثلی از کتب مقدس مانند تورات، انجیل و قرآن اخذ شده اند . ذکر حیات امثال و حکم به دوران قبل از کتابت و نوشتارهای ادیبانه باستانی می رسد که بعدا به صورت نقل قول در ادبیات عتیق ملل متمدن ضبط شده است. اولین با ر ارسطو به جمع آوری امثال و حکم و تحقیق علمی آن اقدام نموده ، اما رساله او به نام امثال و حکم از بین رفته است. گرد آوری امثال عربی به دوره جاهلی باز می گردد ، اولین کتب امثال سه کتابی است که به دست صحاربن عیاش العبدی ،عبید بن شریه الجرهمی و علاقه بن کرشم الکلابی در دوره اموی تدوین شد و در عصور بعد ادامه یافت . اولین کتابهایی که داستان برخی امثال فارسی را آورده است دو کتاب جامع التمثیل و مجمع الامثال محمد علی هبله رودی است که در سال 1049 در کلگنده حیدر آباد هند به جمع آوری امثال پرداخت. 9- معرفی فصل های پایان نامه : فصل اول: - مقدمه و کلیات پژوهش فصل دوم - مثل در لغت و اصطلاح و سیر تاریخی و تحول آن در فارسی و عربی فصل سوم: - انواع مثل, جایگاه فرهنگی و اجتماعی مثل، گرآورندگان امثال در دوره های مختلف،منابع و مصادر عمده مثل در فارسی و عربی فصل چهارم: - بررسی و تطبیق امثال مشترک فارسی و عربی مبتنی بر موضوع - فهرست آیات - فهرست امثال عربی - فهرست اعلام و اماکن - منابع و مأخذ