نام پژوهشگر: محمد رضا علم

سهم نهضت ترجمه در دستاوردهای علمی وفرهنگی ایران عهدقاجاریه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  احمد غلامی زرنه   محمد رضا علم

در این پایان نامه تلاش شده است که تاثیر نهضت ترجمه در دستاوردهای علمی و فرهنگی ایران عهد قاجاریه بررسی شود. نهضت ترجمه با توجه به نیاز جامعه قاجاریه هم از نظر علمی و فرهنگی و هم از نظر نظامی در آگاه ساختن زمامداران و بزرگان قاجاریه تاثیر چشمگیری داشت. عباس میرزا نایب السطنه پس از شکست از دودوره جنگ از روس ها، عامل ناکامی ایران راخرابی ونابسامانی اوضاع نظامی وفنی وعقب ماندگی علمی وفرهنگی می دانست، بنابراین دستور ترجمه یک سری کتاب ها را می دهد. اقدام بعدی او اعزام محصل به اروپا بود که این اقدامات در توسعه علمی جامعه قاجاریه نقش اساسی داشت. اما آنچه که سبب شد نهضت ترجمه در دوران قاجاریه علمی شود صنعت چاپ بود، پس ازآن با بنیان دارالفنون با تلاش امیر کبیر نهضت ترجمه در این دوران توسعه یافت ودانش آموزان بازگشته از فرنگ یا دست به ترجمه وتالیف کتاب می زدند و یا مترجم معلمان اروپایی دارالفنون بودند. نهضت ترجمه در آگاه ساختن مردم وتوسعه علمی وبالابردن سطح سواد سیاسی وحتی به وجود آوردن طبقه روشنفکر نقش اساسی داشت که نمونه آن خواسته مردم بود که به پیروی از اروپاییان خواستارحکومت مشروطه شدند، که انقلاب مشروطه وتشکیل پارلمان دراین دوران از این نمونه ها هستند.