چکیده توسعه شهرنشینی در شهرهای معاصر ایران عوارضی دربرداشته که همه شهرنشینان ایرانی با آن دست به گریبانند. شاید بتوان گفت که بافت های کهن شهری، جزء آن بخش از شهر بوده اند که بیشترین آسیب چنین توسعه ای را متحمل شده اند. لذا نظریات و راهکارهای گوناگونی برای ساماندهی محلات کهن و قدیمی ارائه شده است. در این میان تئوریهای جدید شهرسازی با یک بینش انتقادی نسبت به شهرسازی مدرنیستی تلاش در تأثیر بر رفتارهای فردی و اجتماعی و ارتقای مفاهیمی چون: اجتماعات انسانی، کیفیت زندگی و... دارند. یکی از تئوریهای جدید طراحی و برنامه ریزی شهری به ویژه در زمینه نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده نوشهرگرایی می باشد. این تئوری بر پایه اصولی از برنامه ریزی و طراحی استوار است که با همدیگر در جهت ایجاد یک مقیاس انسانی و مجموعه های قابل پیاده روی به کار می آیند. پژوهش حاضر درصدد است تا ساماندهی محلات قدیمی با رویکرد نوشهرگرایی را در شهر رشت مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. در این چارچوب پس از بررسی هایی که در ارتباط با شهر رشت و بافت مرکزی آن انجام شد، محله ساغریسازان با مساحتی بالغ بر 56 هکتار به عنوان مطالعه موردی پژوهش انتخاب شده است. روند مطالعات انجام شده بدین شرح است که در جهت رسیدن به اهداف تدوین شده و پاسخگویی به سوالات مطرح شده، در گام اول مبانی نظری و ادبیات تحقیق در دو بخش بافت های فرسوده و ادبیات نوشهرگرایی مطالعه می شود. در ادامه پس از تدوین فرایند برنامه ریزی راهبردی، قلمرو مکانی پژوهش (محله ساغریسازان) در بخش جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. پس از تجزیه و تحلیل مطالعات وضع موجود، سند چشم انداز محله تدوین می شود و در راستای این چشم انداز مأموریت ها و اهداف کلان و خرد تعیین می شود و با توجه به اهداف تعیین شده با بهره گیری از تکنیک swot به تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها می پردازیم. در مرحله آخر محله ساغریسازان با توجه به اصول نوشهرگرایی طراحی و راهبردها و برنامه های اجرایی ارائه خواهد شد. واژگان کلیدی:

شهر در گذر زمان تحت تأثیر عواملی همچون شرایط، موقعیت و مکان دچار تغییرات می شود که این عوامل ممکن است در طول مسیر زمان باعث رکود و خاموشی و یا رونق آن شود. یکی از عواملی که شهرها را در طول زمان زنده نگه می دارد، مراوده و مبادله با شهر های مناطق مجاور است. شهرها در مناطق مرزی بدلیل دوری از مرکز و عدم ایجاد سرمایه گذاری های لازم بخاطر عدم اطمینان و مرزی بودن آنها، برای رونق و شکوفایی خود نیازمند مبادله با شهر های مجاور می باشند. کشور ایران با توجه به موقعیت استراتژیکی خاص میتواند از طریق مبادلات بین المللی خودش را به سطح کشورهای پیشرفته اقتصادی برساند. شهر بانه به عنوان یکی از شهرهای مرزی استان کردستان در دو دهه گذشته از طریق بازرگانی و مبادلات بین المللی تغییرات زیادی کرده است. این تغییرات در بخش کالبدی و اقتصادی به نحو بسزایی محسوس بوده و با توجه به نقشه ها و مدارک مستند توانسته سطح بالایی از رشد و توسعه کالبدی و اقتصادی را تجربه کند. همچنین بر اساس نقشه ها و مدارک موجود سرانه اکثر کاربری های شهری دو برابر شده و در زمینه اقتصادی تعداد مشاغل و فرصت های شغلی افزایش چشمگیری یافته است، که نشان از اهمیت بالای بازرگانی و مبادلات تجاری می باشد. کلید واژه: مبادلات تجاری، مرز، ساختار کالبدی، ساختار اقتصادی، بانه

آزادراه قزوین ـ رشت که با هدف کاهش ترافیک ،کاهش مصرف سوخت ،کاهش زمان سفر ،افزایش ایمنی وکاهش تصادفات...احداث شده ،دارای اثرات منفی و مثبت زیادی بر روستاها و مناطق مجاور آزادراه بوده است. این پژوهش به ارزیابی تاثیرات اجتماعی آزادراه بر منطقه امام زاده هاشم که یکی از مناطق مهم و شاهراه ارتباطی روستاهای اطراف بوده، پرداخته است و پیامدهای مثبت و منفی اجرای طرح را مورد ارزیابی قرارداده است .ارزیابی پیامدهای این پروژه با ترکیبی از روشهای کمی (پیمایش 91 نفر )وکیفی (مصاحبه 20 نفر)مشاهده و مطالعه اسنادی انجام گرفته است . نتایج پژوهش نشان می دهد که پروژه بعد از بهره برداری دارای اثرات مثبت ومنفی در زمینه شاخص های اقتصادی ،اجتماعی ،زیست محیطی ،ترافیکی ، سازمانی بوده است که یافته های حاصله از تجزیه وتحلیل اطلاعات بدست امده شامل مواردی همچون افزایش مسافر درمنطقه ، افزایش دعوا ونزاع خیابانی ،کاهش انگیزه سفر،افزایش ترافیک ،افزایش تصادفات عابر پیاده ،مشکل رفت وامد به روستاهای اطراف ،افزایش قیمت نیمی از مغازه ها تا ورودی آزادراه وکاهش قیمت مغازه های بعد از ورودی آزادراه ، گرانفروشی ، عدم افزایش امکانات زیر ساختی، از بین رفتن زهکش پارک ونابودی درختان پارک ، شکل گیری نارضایتی عمومی نسبت به سازمانهای مسئول ... می باشد. کلیدواژه :آزادراه قزوین ـ رشت ،امام زاده هاشم ،ارزیابی اثرات اجتماعی

مناطق مرزی جنوب شرق کشور یکی از بارزترین موارد نابرابری فضایی به لحاظ توسعه در کشور معرفی شده اند که بدلیل گسستگی فضای سرزمینی آن از بقیه کشور، تأثیر گذاری این منطقه در مقیاس کشوری بسیار کم رنگ گردیده و باعث شده این استان از مناطقی باشد که جزء یکی از محروم ترین استان های کشور محسوب گردد. در این راستا هدف از انجام پژوهش تبیین رابطه امنیت و توسعه شهرستان های استان سیستان و بلوچستان در جهت یافتن عواملی که تنش های موجود را کاهش داده و دستیابی به راهکارهایی جهت برقراری توسعه ی نسبی در سطح منطقه می باشد. پژوهش حاضر براساس هدف، کاربردی و از نوع تحقیقات علمی می باشد؛ براساس ماهیت و روش از دو روش توصیفی – تحلیلی و همبستگی استفاده شده است. ابتدا امنیت و ابعاد آن براساس شاخص های به دست آمده طی انجام مطالعات کتابخانه ای و میدانی با استفاده از تکنیک ahp برای هریک از شهرستان های استان مورد ارزیابی قرار گرفته سپس توسعه و ابعاد آن نیز با توجه به شاخص های استخراج شده، در سطح هر شهرستان با استفاده از روش تاکسونومی بررسی گردید. به این ترتیب رتبه بندی شهرستان ها به لحاظ امنیت و توسعه حاصل شد. در ادامه با استفاده از روش همبستگی ارتباط میان ابعاد امنیت و توسعه در سطح استان آزمون پیرسون گرفته شد و نتایج به دست آمده حاکی ازآن بوده که امنیت و ابعاد آن با توسعه و ابعاد آن شامل توسعه ی اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی ارتباط چشمگیری داشته به گونه ای که تغییر درهر بعد از امنیت تأثیر به سزایی بر توسعه و ابعاد آن خواهد داشت و بالعکس. تنها در زمینه ی توسعه ی زیربنایی همبستگی معنادار حاصل نشد که این مسأله با توجه به اینکه استان از لحاظ استقرار دارای فرصتی یگانه در میان تمام استان های کشور می باشد قابل توجیه است. درنهایت بین امنیت و توسعه رگرسیون گرفته شد که براساس نتایج، 6/91 درصد از توسعه ی استان را می توان با برنامه ریزی در راستای بهبود امنیت استان تبیین نمود. کلیدواژه : مناطق مرزی، امنیت، توسعه، سیستان و بلوچستان