گیاهان در پاسخ به آلاینده های محیطی، تغییراتی را در خصوصیات بیولوژیکی خود بروز می دهند. آلودگی ها علاوه بر این تغییرات، روی رابطه گیاه با میکرواورگانیسم های ریزوسفری خاک نیز تأثیرگذارند. بررسی تغییرات ایجاد شده در گیاهان و میکرواورگانیسم-های مرتبط با آن ها، می تواند به عنوان شاخصی به منظور پالایش آلاینده ها در ناحیه آلوده به کار رود. این روند زیستی که در طی آن، از گیاهان به منظور ذخیره، پاک سازی و تجزیه آلاینده های محیطی استفاده می گردد، گیاه پالایی نامیده می شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر آلودگی هوا بر میزان برخی شاخص های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی گیاهان کونوکارپوس و کنار می باشد. برای این منظور از درختان مناطق آلوده (پالایشگاه گاز بیدبلند) و پاک (پارک جنگلی) نمونه-گیری به عمل آمد. شاخص های مورد مطالعه در این پژوهش، عبارت از مقدار وزن خشک برگ، طول دمبرگ، گستره سطح برگ، محتوای کربوهیدرات محلول برگ، مقدار پرولین برگ، میزان رنگیزه های کلروفیل و کاروتنوئید برگ، مقدار اسیدآسکوربیک برگ، درصد محتوای آب نسبی برگ، ph عصاره برگ، شاخص مقاومت به آلودگی هوا (apti)، میزان پروتئین برگ، مقدار فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و محتوای مالون دی آلدئید برگ و همچنین بررسی تغیرات محتوای کل پروتئینی برگ توسط تکنیک الکتروفورز sds-page و نیز بررسی تنوع جمعیت باکتریایی ناحیه ریزوسفر ریشه گیاهان مذکور می باشند. نتایج نشان داد که شاخص های مورد مطالعه، در دو منطقه دارای تفاوت هایی بودند و شاخص apti اندازه گیری شده در مورد گیاه کونوکارپوس 85/7 و در مورد گیاه کنار 13/9 بدست آمد. پایین بودن مقدار اندازه گیری شده در مورد گیاه کونوکارپوس می تواند به این دلیل باشد که گیاه مذکور نسبت به شرایط آلودگی هوا حساس تر از گیاه کنار بوده و در مقابل این شرایط از مقاومت کم تری برخوردار بوده است. بر اساس نتایج حاصل مشخص شد این گونه های گیاهی به منظور تطابق با شرایط آلودگی هوا مبادرت به تغییر برخی فاکتور های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی خود نموده اند. روش گیاه پالایی می تواند به عنوان یک روش موثر در بررسی و کنترل آلودگی ها مورد استفاده قرار گیرد. به علاوه تغییرات چشمگیر شاخص های اندازه گیری شده در گیاهان حساس به آلودگی، هشداری است بر افزایش آلاینده ها در این محیط و لزوم بررسی مداوم سلامت منطقه را برجسته می نماید. لذا توسعه این گیاهان در مناطق آب و هوایی مشابه با شرایط شهرستان اهواز پیشنهاد می شود.

در آزمایش حاضر اثر آلودگی هوا بر روی غلظت صفات بیوشیمیایی مانند پرولین، کربوهیدرات های محلول، آسکوربیک اسید، رنگیزه های فتوسنتزی و صفات تشریحی _ ریخت شناسی سه گونه ی علفی خارشتر، یونجه وحشی و اکلیل الملک در سال 1392 مورد بررسی قرار گرفت. منطقه صنعتی نیشکر هفت تپه به عنوان منطقه ی آلوده و زمین های بایر اطراف روستای سید موسی واقع در 5 کیلومتری شمال شهرستان شوش دانیال به عنوان منطقه پاک انتخاب و گیاهان مورد نظر از این دو منطقه به صورت تصادفی جمع آوری شدند. نتایج این بررسی نشان داد که آلودگی هوا باعث کاهش معنی دار میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئیدها در هر سه گیاه می باشد. محتوای پرولین تحت تاثیر آلودگی هوا در هر سه گیاه مورد آزمایش افزایش یافت. این افزایش تنها در یونجه وحشی و خارشتر از نظر آماری معنی دار بود. میزان اسید آسکوربیک در هر سه گیاه مورد آزمایش در مواجه با آلودگی هوا افزایش یافته است که این افزیش تنها در خارشتر به لحاظ آماری معنی دار می باشد. تحت تاثیر آلودگی هوا میزان کربوهیدرات محلول برگ در اکلیل الملک و یونجه وحشی بر خلاف خارشتر کاهش یافت که این تغییرات در هر سه گیاه از نظر آماری معنی دار نبود. در بررسی های ریخت شناسی، کاهش معنی دار در میزان 11 صفت ریخت شناسی مورد مطالعه در هر سه گیاه (بجز عرض دمبرگ یونجه وحشی، طول ساقه در اکلیل الملک و یونجه وحشی وطول ریشه در اکلیل الملک )، در مواجه با آلودگی هوا مشاهده شد. همچنین نتایج بدست آمده از صفات تشریحی، حاکی از کاهش معنی دار میانگین قطر آوندهای چوبی در برگ اکلیل الملک و یونجه وحشی، کاهش معنی دار میانگین قطر آوندهای آبکش در برگ اکلیل الملک، افزایش معنی دار قطر آوندهای آبکش در برگ یونجه وحشی، کاهش معنی دار میانگین قطر سلول های اپیدرم در دمبرگ یونجه وحشی و کاهش معنی دار میانگین قطر آوندهای چوبی در دمبرگ خارشتر می باشد. از طرفی نتایج بدست آمده از میزان شاخص تحمل آلودگی هوا (apti) بیانگر این نکته است که هر سه گیاه مورد نظر به عنوان گیاهان حساس به آلودگی هوا به شمار می-آیند. این تحقیق با روش نمونه برداری به صورت تصادفی و دارای تکرار (حداقل 3 تکرار برای هر گیاه) انجام شد. بررسی سطح معنی داری نتایج با استفاده از نرم افزار spssوآزمونindependentsample t test در سطح05/0 p< صورت گرفت.

استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی سبب آلودگی محیط زیست ونیز تاثیرات سوء بر سلامتی انسان شده است به نحوی که کشاورزان در کشورهای توسعه یافته به سمت کودهایی با منشا زیستی روی آورده اند. یکی از منابع زیستی جلبک های دریایی می باشند. از این رو تأثیر عصاره های جلبکی gracilaria corticata ,ulva fasciata و nizamuddinia zunardini بر شاخص های رشد گندم مورد بررسی قرار گرفته است. مرحله اول این تحقیق در آبان سال 1392 در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد و مرحله دوم آن از آذر سال 1392 تا اواخر فروردین سال 1393 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان به طول انجامید. فاکتورهای آزمایشی شامل 3 گونه جلبک در 4 غلظت 5/2، 5، 5/7و 10 درصد می باشند. عصاره های جلبکی با دارا بودن عناصر مورد نیاز گیاه و نیز هورمون های رشد می توانند بدون صدمه زدن به طبیعت و برهم زدن تعادل محیط زیست افزایش محصول را در پی داشته باشند.

گندم گیاهی تک لپه ای از خانواده poaceaeاست. گندم در سراسر جهان به عنوان حیاتی ترین محصول کشاورزی و به عنوان پایه اصلی تغذیه و بقای بشر مطرح می باشد. در حال حاضر، مصرف کودهای شیمیایی به عنوان سریع ترین راه برای جبران کمبود عناصر غذایی خاک و هم چنین به منظور افزایش تولیدات محصولات کشاورزی، خیلی سریع گسترش یافته است. با توجه به مصرف بی رویه کودهای شیمیایی اثرات زیست محیطی متعددی از جمله آلودگی آب و خاک و مشکلاتی در خصوص سلامتی انسان به وجود آمده است. مصرف کودهای زیستی به منظور تأمین نیاز غذایی گیاه و با هدف کاهش مصرف کودهای شیمیایی، یک راه حل مطلوب جهت غلبه بر این مشکلات است. در تحقیق حاضر به منظور تأثیر عصاره جلبک قهوه ای nizamuddinia zanardinii بر فاکتورهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه گندم رقم چمران2، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. در یک تیمار از غلظت های مختلف عصاره جلبک دریایی (0، 5، 10 و 20%) و در تیمار دیگر از مخلوط عصاره جلبک دریایی به همراه سطوح مختلف کود شیمیایی اوره (0، 25 و 50% میزان مصرف متداول کود شیمیایی اوره) استفاده شد. عصاره جلبک قهوه ای به صورت افشانه برگی مورد استفاده قرار گرفت و کود اوره به خاک اضافه گردید. گیاهان تیمار شده، پس از رشد طی چهار مرحله: پایان جوانه زنی، مرحله گیاهچه ای، آغاز رشد زایشی و مرحله رسیدگی کامل گیاه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار mstatc مورد تجزیه آماری قرار گرفت، میانگین ها نیز با استفاده از آزمون چند دامنه دانکن در دو سطح آماری 1 و 5 درصد محاسبه شد. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، کاربرد عصاره جلبک قهوه ای موجب افزایش سرعت و درصد جوانه زنی، میزان ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک ساقه، ریشه و برگ، سطح برگ و شاخص های مربوط به عملکرد گیاه شده است. بررسی تغییرات میزان رنگدانه های فتوسنتزی، کربوهیدرات، پروتئین و میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز نشان داد که اعمال عصاره جلبک قهوه ای منجر به افزایش شاخص های ذکر شده نسبت به تیمار شاهد گردید. با کاربرد عصاره جلبک قهوه ای به همراه 25% میزان مصرف متداول کود اوره موجب افزایش معناداری در میزان این شاخص ها شد. گیاهان تیمار شده با عصاره جلبکی افزایش قابل توجهی در میزان پرولین، مالون دی آلدئید و میزان فعالیت آنزیم کاتالاز نسبت به تیمار شاهد نشان دادند، ولی کاربرد عصاره جلبک قهوه ای به همراه سطوح مختلف کود اوره موجب کاهش در میزان این شاخص ها شد. با توجه به این که جلبک های دریایی منابع عظیمی از آمینواسیدها، ویتامین ها، هورمون های رشد، عناصر ضروری پر مصرف و کم مصرف می باشند، افزایش رشد و عملکرد گیاهان به حضور این مواد در عصاره جلبکی نسبت داده شده است.