چکیده پسته یکی از مهمترین محصولا باغی ایران است. با توجه به ارزش اقتصادی بالای پسته لزوم اصلاح پایه های پسته، در جهت بهبود کیفی و کمی پسته ضروری است. پایه های متداول که طی سالیان متمادی با حفظ بهترین ژنوتیپ ها را در باغات قدیمی که هنوز هم محصول خوبی تولید می کنند، می توانند منابع مناسبی برای گزینش در جهت اصلاح و تکثیر غیرجنسی (ریزازدیادی) باشند نظر به سودمندی شیوه های نوین کشت بافت، در این تحقیق ، استقرار، حفظ و تکثیر پایه قزوینی پسته به روش ریزازدیادی درشرایط درون شیشه مورد مطالعه قرار گرفت. ساقه های سال پایه قروینی در اوایل فصل بهار انتخاب و پس از ضد عفونی به قطعاتی با 2-1 جوانه جانبی به عنوان ریزنمونه قطعه قطعه شده ودر محیط کشت استقرار ms حاوی 5/0 میلی گرم برلیتر bap، 1/0 میلی گرم بر لیتر iba،30 گرم ساکاروز و7 گرم بر لیتر آگار با 7/5 = ph کشت گردید. به منظور بهبود نوساقه زایی (پرآوری) و تعیین بهترین محیط کشت اثر محیط کشت های ms، dkw، wpm و gnh، کشت فاز دولایه در دو نوع محیط کشت gnh و dkw، اثر دو نوع ترکیب کلسیم شامل کلسیم نیترات وکلیسم گلوکونات، نوع منبع ویتامین-های dkw، b5 و ms و ترکیب هورمون های bap و iba به ترتیب درغلظت های (0تا4 و0تا 2/0) میلی گرم برلیتر و تاثیر نیترات نقره همراه با کلسیم گلوکونات مورد مطالعه قرارگرفت. درتحریک ریشه زایی نیز غلظت های مختلف هورمون naa و iba درغلظت های 0تا 4 میلی گرم بر لیتر نوع منبع آهن شامل feedte، fecl3 و feeddha، سه نوع ترکیب کلسیم، کلسیم کلراید، کلسیم نیترات وکلسیم گلوکونات و نیز پالس هورمونی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که gnh مناسب ین محیط کشت همراه با 1 میلی گرم بر لیتر bap،1/0میلی گرم بر لیتر iba، 30 گرم بر لیتر ساکاروز و 7/5 = ph برای شاخه زایی می باشد. بهترین تیمار فاز دولایه، اضافه کردن فاز مایع روی ریزنمونه های 7روزه در فاز جامد، گزارش شد. اما استفاده از نیترات نقره تاثیر منفی بر میزان شاخسار زایی داشت. هورمون naa به میزان 2 میلی گرم برلیتر همراه با 3 میلی مولار کلسیم گلوکونات و 1/0 میلی مولار feeddha برای ریشه زایی شاخه های حاصل از ریزازدیادی مناسب بود. 90 درصد ریز شاخه ها به این ترتیب ریشه دار شده و80 درصد ریز شاخه های ریشه دار شده به محیط بیرون ساز گار شده وبه گلدان انتقال داده شد. واژه های کلیدی: پسته، کشت بافت، ریزازدیادی، پایه قزوینی، پسته اهلی