نام پژوهشگر: فریبا فنایی شیخ الاسلامی
مریم پورهاشمی محمدرضا رحمتی
چکیده این رساله مقایسه ای است بین روند شکل گیری و رشد هنر خوشنویسی در دو دوره از تاریخ ایران: دوره ی تیموری که در آن خوشنویسی به صورت هنری تصویری و مفهومی نقش هنر مادر را به عنوان جهت دهنده ی سایر هنرهای تصویری ایفا می کند؛ و دوره ی معاصر که در آن به دلیل ظهور صنعت چاپ و گرافیک و همچنین تأثیرات مدرنیته دچار تحول بنیادین می شود که با وجود این تحول به حیات خویش ادامه می دهد و از نظر بصری و کاربردی جلوه ای متفاوت می یابد. شایان ذکر است نوع خط مورد نظر در این تحقیق نستعلیق است که خطی کاملاً ایرانی است و در دوره ی تیموری ظهور یافته و در اعصار بعدی، در جهت رشد و شکوفایی، تحولات زیادی را پذیرا گشته است. در این پژوهش سعی بر آن است در جهت مقایسه ی زمینه ها و انگیزه ی های متفاوت بروز نوآوری در خوشنویسیِ این دو دوره، ضمن مروری بر تاریخچه ی خط و خوشنویسی در ایران، جنبه های فرهنگی، ساختاری و زیبایی شناسی خط، مخصوصاً شیوه ی نستعلیق تشریح شود و در ادامه با بررسی عوامل موثر بر خوشنویسی در دوره ی تیموری، و پس از آن، واکاوی نمودهای متفاوت این هنر و تحولات آن در دوره ی معاصر، جایگاه هنر خوشنویسی در ایران نمایان شود و به این سوال پاسخ داده شود که خوشنویسی چگونه می تواند در شرایط امروز به حیات خویش به صورت بالنده ادامه دهد.