«سیاحت‏نامه ابراهیم بیگ» به قلم زین‏العابدین مراغه‏ای از مهم‏ترین کتاب‏هایی است که در اواخر دوره‏ی قاجار نوشته شده است. این کتاب در بیداری ایرانیان و تغییر رژیم استبدادی به مشروطه بی تأثیر نبود. علّت تأثیر گذاری این کتاب بر مردم، محتوای رئالیستی آن است. نویسنده‏ی این رمان با شرح فضای جامعه و ترسیم حرکت فرد در این فضا به طرح تعاملات متقابل فرد و جامعه پرداخته است. بدین جهت واقعیّت‏های اجتماعی نمود یافته در سیاحت‏نامه را بررسی کردیم. رئالیسم سیاحت‏نامه، رئالیسم کاربردی و رئالیسم محض است. بررسی عناصر رئالیستی داستان چون پیروی پیرنگ از اصل علیّت حوادث ، تأثیر شرایط اجتماعی برسرنوشت شخصیّت، زاویه‏ی دید اول شخص ناظر، لحن جدی و عینی داستان، شیوه‏ی صحنه پردازی، مکان زمانمند داستان، مطابقت‏ گفت‏و‏گو با شخصیّت ‏ها، چند صدایی داستان، توصیف و ارائه‏ی برخی جزئیات دقیق و نثر ساده وروان بر حضور رئالیسم کاربردی در این داستان تأکید دارد. در بررسی محتوایی، انتقادهای نویسنده شامل موضوع‏هایی چون مناسک مذهبی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اخلاقی و اجتماعی است. این اثر بیش از هر چیز، گزارشی از واقعیّت‏ها و مستندهاست. واقعیّت‏های انعکاس یافته در سیاحت‏نامه با واقعیّت‏های تاریخی دوره‏ی ناصرالدین‏شاه مطابقت دارد و نویسنده در داستان به این اصل وفادار بوده است. در این رساله ابتدا به بیان و تعریف رئالیسم و عناصر رئالیستی رمان پرداخته‏ایم سپس اوضاع ایران پیش از مشروطه و طلیعه‏ی رمان نویسی در ایران بیان شده است. عناصر رئالیستی در سیاحت نامه بررسی و انتقادهای نویسنده دسته بندی شده است.