نام پژوهشگر: جمشید دانش غلام خاص

امیرالمومنین از دیدگاه سه اندیشمند اهل سنت آلوسی ، سیدقطب و طنطاوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی 1390
  جمشید دانش غلام خاص   حسین ایزدی

امیرالمومنین علی علیه اسلام در میان عموم امت اسلامی به عنوان شخصیتی مورد احترام و عزیز محسوب می گردند . به غیر از عده قلیلی موسوم به نواصب که مورد انزجار همه مسلمین هستند ، قاطبه مسلمانان ایشان را دارای سوابق درخشان و فضایل فراوان دانسته و منصفین برای حضرت جایگاه خاصی قائل می باشند . همه اینها در حالی است که در طول تاریخ اسلام شاهد نگاه متعصبانه ناشی از گرایشات مذهبی و تاثیر قدرتها و حکومتها بر نگرشها بوده ایم . افراد و جریاناتی که یا بر اثر جهالت و یا تحت تاثیر تطمیع و تهدید طواغیت سعی در دگرگون کردن حقایق داشتند و هرکدام هم روشی را برای رسیدن به مقصود خود برگزیدند . عده ای که توان انکار فضایل اهل بیت و بخصوص امیرمومنان علیه السلام را به طور صریح نداشته اند بیشتر تلاش نموده اند تا با ایجاد تشکیک ، زمینه ایجاد شبهه و بعد انکار را فراهم نمایند و در کنار این برای افراد مورد نظرشان در وقایع نقشی بتراشند و جعل نمایند تا آنها را در فضایل شریک کنند.اگرچه سر آغاز این شیوه را می توان دروقایع بعد از رحلت پیامبر و سقیفه جستجو نمود اما شاید بتوان به درستی آغاز حرفه ای و سازماندهی شده این جریان را به معاویه منسوب کرد . اما شیوه عده دیگر « از اصل نگفتن » بود . روش زیرکانه ای که ایشان برگزیده بودند مبتنی براین بود که چرا باید مطلبی را گفت تا بعد برای انکار آن و یا تشکیک و توجیه آن به درد سر افتاد. اگر از اصل مطلبی بیان نشود امید است که به تدریج از حافظه تاریخ حذف گردد . این همان روشی است که در سیره حدیث نگارانی امثال «بخاری» می بینیم . در هر حال آنچه این تحقیق به دنبال آن میباشد بررسی نگاه سه نفر از اندیشمندان معاصر اهل سنت به امیرمومنان علیه السلام است که عبارتند از آلوسی ، سیدقطب ، و طنطاوی با تکیه بر اثر تفسیری آنها . اما در همینجا ممکن دو سوال پیش بیاید : اول اینکه چرا تحقیق روی این سه نفر تمرکز دارد ؟ دوم اینکه چرا محوریت تحقیق در اثر تفسیری این سه نفر قرار گرفته ؟ در جواب پرسش اول باید به چند مطالب اشاره شود. عنوان موضوع تحقیق در ابتدا «امیرالمومنین علی علیه السلام در نگاه اندیشمندان معاصر اهل سنت» بود . این عنوان به خاطر گستردگی افراد و آثار و تالیفات ، مشکلاتی را در پی داشت که خارج از توان و مجال یک پایان نامه بود، بنابراین تصمیم گرفته شد تا دامنه موضوع چه از حیث افراد و چه از جنبه آثار محدودتر گردد. برای انتخاب افراد باید ویژگی هایی را مد نظر قرار می دادیم. به این منظور در ابتدا باید می دیدیم انتخاب ما در چه ظرف زمانی است که با مشورت اساتید و با توجه به اهمیت وقایع و تحولات بنا شد دوره معاصر بستر گزینش باشد.