چکیده: این پژوهش یکی از اولین مطالعاتی است که یک متن منبع و ترجمه اش را بر اساس تئوری اسکیما بررسی میکند. این تئوری، واحد ترجمه را اسکیما در نظر میگیرد. در این تحقیق 74 صفحه (10 درصد) از یک کتاب دندانپزشکی انگلیسی و ترجمه فارسی آن شامل 27805 اسکیمای انگلیسی و 25792 اسکیمای فارسی به سه حوزه: معنایی، ساختاری و شبه ساختاری طبقه بندی شده، جنس، گونه و نوع آنها مشخص شد. برای اینکه تاحد ممکن عینی عمل کرده باشیم، سه حوزه، جنس، گونه و نوعهایشان هم بر اساس نوع و هم فراوانی مورد بررسی قرار گرفتند. این طبقه بندی منجر به شکل گیری هجده فرضیه شد.اینگونه فرض شد که اگر نوع و فراوانی هر دو متن تفاوت معناداری را نشان ندهند، ترجمه فارسی متن انگلیسی، اسکیمایی است.بر اساس فرضیات شکل گرفته در این تحقیق، ترجمه ی اسکیماهای معنایی، ساختاری و شبه ساختاری، اسکیمایی نبود. نتایج نشان داد که پانزده تا از هجده فرضیه رد شدند. به عبارت دیگر، 88.33% از فرضیات تأیید نشدند که بیانگر این است که این ترجمه اسکیمایی نیست. یافته های این پژوهش شواهد بیشتری فراهم نمود در تأیید ادعای خدادادی (2001، 2008، 2011) که اسکیما یک معیار عینی برای بررسی متون ترجمه شده ارائه میکند. این تحقیق نشان میدهد که برای هر ترجمه، با در نظر گرفتن هجده فرضیه و بر اساس تعداد فرضیات رد شده یا تأیید شده میتوان میزان درصدی که یک ترجمه اسکیمایی است را تعیین کرد. بنابراین روشهای ذهنی ارزشیابی متون ترجمه شده بدین طریق، عینی و روشن خواهند شد. کاربردهای آموزشی این نتایج در حوزه های ترجمه، آموزش زبانهای خارجی و ارزشیابی مورد بررسی قرار میگیرند.