معماری در نقاشی های زمان حاضر, به عنوان یکی از مولفه های هویت وبرگرفته از واقعیات عینی محیط اطراف, با گذر از اندیشه و ذهنیات هنرمند وسیله ای برای بیان دغدغه ها ی امروزین او گشته است. برای نگاهی دقیق تر به این موضوع در آغاز با شناختی از کلیت دورنمای معماری و مفهوم فضا و روح مکان به شرح خلاصه ای جامع از نظریات کریستین نوربرشولتز پرداخته شده است. در ادامه با ارائه اندیشه گاستن باشلار در حیطه پدیدار شناسی به ابعاد درونی تر و ذهنی ترِ بیان معماری و رابطه انسان با آن به دنیای نقاشی و ادبیات نزدیک می شویم. حضور معماری در نقاشی را با نگاه و بررسی دهه های اخیر نقاشی ایران به عنوان موضوع و هدف اصلی در ادامه مورد توجه قرار خواهد گرفت. بیان فردی ذهنیت هنرمند با تاثیرات و بازخوردهای شرایط اجتماعی و زمانه او به شیوه های گوناگون علت حضور معماری به عنوان موضوع اصلی نقاشی های این زمان است.