پساب های صنعتی به دلیل امکان وجود ترکیبات شیمیایی ، سمی و همچنین مواد آلی که در طول مراحل مختلف تولید تشکیل می شوند، از نقطه نظر زیست محیطی نیاز به توجه جدی دارند. لذا می بایست بطور دقیق جهت تصفیه ترکیبات مختلف و رسانیدن مقادیر تمام آلاینده های موجود به میزان استاندارد زیست محیطی، اهتمام لازم صورت گیرد در غیر اینصورت عواقب مختلف زیست محیطی در منبع آب، خاک و هوا پدیدار خواهد گشت. سیستم واحد پسابهای صنعتی پتروشیمی مبین لجن فعال می باشد،که در این سیستم لجن شیمیایی و بیولوژیکی تولید می شود. با توجه به اینکه ترکیبات موجود در این لجنها از لحاظ زیست محیطی بسیار مضر بوده، لذا استفاده مجدد از آنها در تهیه سیمان، آسفالت و آجر به عنوان افزودنی، علاوه بر جلوگیری از خطرات زیست محیطی مربوط به رها کردن این لجنها درآب، خاک و هوا می توان از لحاظ اقتصادی از مواد زائد استفاده بهینه انجام گیرد. با توجه به میزان رطوبت نسبتاً بالای هر دو نوع لجن (حدود 75% ) که مستلزم تامین حرارت برای تبخیر این میزان آب می باشد، سوزاندن لجن ها در زباله سوز روشی مرسوم به حساب می آید ضمن اینکه در این روش با از بین رفتن مواد آلی موجود در لجن ها و همچنین ارزش حرارتی نهفته در آنها عملاً امکان استفاده مجدد از آنها به مقدار بالایی کاهش می یابد. طبق آزمایشهای انجام شده، خاکستر به دست آمده از سوزاندن لجن های شیمیایی و بیولوژیکی خصوصیات لازم مانند حضور سیلیس و آلومینیوم به مقدار مناسب را جهت استفاده در سیمان و بتن ساختمانی داراست. همچنین در این خاکستر به علت حضور عناصری از جمله آهن، مس وکرم به میزان مناسب از آن می توان جهت بهبود خواص شیمیایی و مقاومتی آجر استفاده کرد. آنالیزهای انجام شده بر روی لجن ها نشان می دهد که، این لجن ها با بالا بودن شاخص میزان مواد آلی که با فاکتور loi سنجیده می شود عامل مثبتی در این زمینه می باشد و همچنین حضور سیلیس و اکسید آلومینیوم توانایی لازم برای استفاده در آسفالت به منظور بالا بردن مقاومت های مکانیکی آن را دارد. همچنین لجن بیولوژیکی به دست آمده قابلیت استفاده به عنوان کود شیمیایی در مراتع و زمین های کشاورزی را دارا هستند و با کمی بهینه سازی می توان کمپوست های غنی از مواد آلی و فلزات مورد نیاز خاک را از آن ها تهیه کرد. واژگان کلیدی : لجن بیولوژیکی ، لجن شیمیایی ، خاکستر ، سیمان ، آسفالت