پروبیوتیک ها مکمل های غذایی از میکروارگانیسم های زنده ای هستند که در صورت مصرف در مقادیر مناسب، می توانند تأثیرات سودمندی بر میزبان برجای گذارند. از میان باکتری ها، باکتری های لاکتیک اسید، متداول ترین نوع باکتری هایی هستند که به عنوان پروبیوتیک معرفی شده اند.این باکتری ها در محصولات لبنی وجود داشته و در طول مراحل تخمیر، لاکتیک اسید تولید می کنند. با توجه به گسترش فزاینده محصولات لبنی صنعتی به جای محصولات سنتی امکان از دست دادن بسیاری از باکتری های پروبیوتیک وجود دارد. بنابراین ضروری است این باکتری ها را از منابع سنتی جداسازی و شناسایی نموده و در تولید محصولات لبنی استفاده نمود. هدف از این تحقیق، جداسازی و شناسایی باکتری های پروبیوتیک از فلور موجود در شیر و ماست سنتی گاو و گاومیش مناطق کلیبر، خوی، هریس و ورزقان می باشد. برای رسیدن به این هدف، باکتری های لاکتیک اسید توسط روش های فنوتیپی (مورفولوژی سلولی، رنگ آمیزی گرم، تست کاتالاز، تست های بیوشیمیایی شامل رشد در دماها و غلظت های مختلف نمک و نیز تخمیر انواع قندها) جداسازی شدند و پتانسیل پروبیوتیکی آن ها (مقاومت به اسید معده و نمک های صفراوی) مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس برای شناسایی دقیق تر با جفت آغازگرهای اختصاصی، ژن 16srrna باکتری های لاکتوباسیلوس و انتروکوکوس تکثیر داده شد و بعد از خالص سازی محصول pcr، ژن مورد نظر برای توالی یابی ارسال شد. در پایان تحقیق، 127 سویه لاکتوباسیلوس و 31 سویه انتروکوکوس به عنوان فلور میکروبی طبیعی دارای پتانسیل پروبیوتیکی در مناطق کلیبر، خوی، هریس و ورزقان گزارش شدند که کیفیت محصولات لبنی این مناطق را تأمین می نمایند و می توان از این سویه ها در محصولات لبنی تولید شده در صنعت استفاده نمود.