نام پژوهشگر: روشنک ویسی
روشنک ویسی وحید سبزیان پور
چکیده دیوان محمّدتقی بهار، آکنده از مضمون های گوناگون سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و ... است. بهار در سرایش این مضمون ها، سخت متأثّر از منابع اسلامی – عربی، از جمله؛ قرآن کریم، احادیث اسلامی و ادبیّات عرب است. وجود آیات قرآن کریم، احادیث اسلامی، اشعار، عبارت ها و واژه های عربی، ذکر نام ادیبان عرب و مدح و رثای آن ها در شعر او، گواه این ادّعاست. اقتباس از قرآن کریم در شعر بهار به شکل های مختلف و با دو هدف کلّی انتقال پند و اندرز و تفنّن ادبی صورت گرفته است. به نظر می رسد، بهار بر آن بوده است تا آموزه های قرآنی – اسلامی را در جهت اصلاح امور جامعه و تهذیب اخلاق عمومی به کار برد و دین و راهکارهای آن را با چالش ها و نیازهای مردم ایران پیوند دهد. همچنین آشنایی بهار با زبان و ادبیّات عرب و مطالعه ی آثار ادب عربی سبب شده است که در سرایش اشعارش، از ادبیّات عرب متأثّر شود. از آنجا که منابع عربی یکی از سرچشمه های سرشار فرهنگ و ادب ایرانیان باستان است، در این پژوهش بسیاری از مضامین ایرانی را که به فرهنگ و ادب عربی نفوذ کرده اند، در شعر بهار نشان داده ایم.