کار لازمه زندگی بشر است و برای همه اقشار جامعه امری ضروری به شمار می آید. پیشرفت هر کشور مبتنی برعملکرد افراد آن جامعه می باشد. بر همین اساس مبحث کار و بیکاری یکی از مباحث مهم در علوم مختلف از جمله جامعه-شناسی و اقتصاد می باشد. معارف و متون دینی و سیره ی اولیاء دین نیز بر این مسئله تأکید فراوان داشته اند. اسلام کار را مطلوب و محبوب معرفی می کند و به دنبال آن تنبلی و سستی را نکوهش می کند. این تحقیق به بررسی مسأله کار و تلاش از دیدگاه حضرت علی (ع) پرداخته است. بنابراین ابتدا مفهوم کار و اقسام آن از دیدگاههای مختلف بررسی گردید. سپس این مقوله از نظر جامعه شناسی آسیب شناسی شد و ضمن بیان انواع بیکاری و علل آن به بررسی معضلات ناشی از بیکاری در جامعه پرداخته شد. در این بخش با استناد به منابع اسلامی، ربا به عنوان یکی از عوامل ایجاد و گسترش بیکاری معرفی گردید. این در حالی است که در علم جامعه شناسی امروز که منبعث از آموزه های غربی است، نظام اقتصادی ربوی جزء عوامل ایجاد بیکاری شمرده نمی شود. در ادامه، مقوله کار و تلاش و واژگان مترادف آن دو در قرآن و روایات حضرت علی (ع) بررسی شد. پس از آن اقسام کار از بعد فقهی و کیفی بیان گردید. از نظر کیفیت، کار را می توان به سه دسته مطلق کار، کار شایسته و کار ناشایست تقسیم بندی نمود. آثار و اهداف مادی و معنوی کار در بعد فردی و اجتماعی از دیگر نتایجی است که این رساله به بررسی آن پرداخته است. بخش پایانی این تحقیق به بررسی ارتباط کار و تلاش با زهد از نظر حضرت علی (ع) اختصاص یافته است. در این بخش ضمن بیان شواهدی از سنت عملی و گفتاری حضرت علی (ع)، عوامل موفقیت در کار از دیدگاه ایشان و همچنین مساله زهد و آثار و نتایج آن بررسی شد تا مشخص شود که حضرت علی(ع) که خود نمونه کامل زهدورزی بودند هرگز دست از کار و تلاش برنداشتند. همچنین با استفاده از روایات ایشان و الهام از تعاریفی که گذشتگان در رابطه با زهد مطرح کرده اند، تعریف جدیدی از زهد ارائه شده است تا مشخص شود که کار و تلاش هیچ تضادی با زهد مورد نظر اسلام ندارد. طبق این تعریف می توان گفت زهد نقطه مقابل رغبت است به معنای بی میلی به دنیا و می توان زهد را برداشت حلال از دنیا به مقدار نیاز دانست.